Washington, DC, July 16, 2012.
Muslims and Christians of Ethiopian origin came out in large numbers to protest against the Ethiopian authorities’ harassment, arrest, torture and killing of Ethiopian Muslims. The event was organized by the Washington-based First Hijrah Foundation.
የ አቶ ኦባንግ ሜቶ ቃለ ምልልስ ከ ጎልጉል ድረ ገጽ ጋር
November 16, 2012
“ጥቁሩ ሰው” ይሉታል። ኢትዮጵያዊያን ለሚያሽከረከራት አስፈሪ ፈተና መፍትሄው ሰብአዊነትን ማስቀደም ብቻ ነው የሚል የጸና እምነት አለው። “ከጎሳ በፊት ሰብዓዊነት” በሚል መሪ ዓላማ ከሚመስሉት ጋር በመሆን ድርጅት አቋቁሞ መሥራት ከጀመረበት ጊዜ አንስቶ ባከናወናቸው ሥራዎች ከፍተኛ እርካታ እንደሚሰማው ያምናል። ኢትዮጵያዊያን ችግር ደርሶባቸዋል በሚባልበት ሁሉ ቀድሞ ደራሽ እንደሆነ ብዙዎች ይመሰክሩለታል። በዚህና በሰብዓዊ መብት ጉዳይ በሰራቸው ስራዎቹ ቁጥራቸው ቀላል የማይባሉ ደጋፊዎችና አድናቂዎች ለማፍራት ቢችልም “ከጀርባው ድብቅ ዓላማና አጀንዳ አለው፣ ብቻውን ይሮጣል” የሚሉትን ጨምሮ በግል አቋሞቹ ዙሪያ ነቀፌታ የሚሰነዝሩበትም አሉ።
የወደፊት ዕቅዱና የሚነቅፉት እንደሚሉት መቼ ፖለቲካ ፓርቲ መስርቶ ይፋ ያደርጋል? በሚሉትና በተመሳሳይ ጉዳዮች ዙሪያ ኦባንግ ሜቶ ከጎልጉል የድረገጽ ጋዜጣ ጋር ቃለ ምልልስ አድርጓል። ኦባንግ ሜቶ (ጥቁሩ ሰው) የአንደኛ ደረጃ ትምህርቱን ጋምቤላ ተማረ። ከዚያም ሁለተኛና የዩኒቨርሲቲ ትምህርቱን ካናዳ ተከታትሎዋል። በመጀመሪያ የጋምቤላ ልማት ኤጀንሲ (GDA) የሚባል ድርጅት አቋቁሞ በርካታ ተግባራትን እያከናወነ ነበር፡፡
በኋላም በጋምቤላ የዛሬ 9ዓመት አካባቢ ከ400 በላይ አኙዋኮች ሲጨፈጨፉ ህይወቱ ተቀየረ፡፡ ሁኔታው በአመለካከቱ ላይ ብቻ ሳይሆን በግል ህይወቱ ላይ ከፍተኛ ለውጥ አመጣ፡፡ ሁሉንም ትቶ ድምጽ አልባ ለሆኑት ድምጽ ለመሆን የአኙዋክ የፍትሕ ምክርቤትን በማቋቋምና በኃላፊነት በመሥራት የመለስ አገዛዝን እና የወንጀሉን ተዋናዮች በዓለምአቀፍ ፍርድርቤት ሊያስከስስ የሚችል ተግባር አከናወነ፡፡ ሆኖም ችግሩ የአኙዋክ ብቻ ሳይሆን የመላው ኢትዮጵያ መሆኑን በጥልቅ ከተረዳ በኋላ ኢትዮጵያ ነጻ ሳትወጣ አኙዋክ ብቻ ወይም ሌላው እንዲሁ በግሉ ነጻ ቢወጣ ችግሩ ፈጽሞ ሊቃለል እንደማይችል በተረዳበት ጊዜ ትግሉን ቀየረ፡፡ አዲሲቷ ኢትዮጵያ ብትመሠረት የሁላችንም ችግር መፍትሔ እንደሚያገኝ በማስተዋል ከበርካታ ኢትዮጵያውያን ጋር በመሆን ለአዲሲቷ ኢትዮጵያ የጋራ ንቅናቄን (አኢጋን) (http://www.solidaritymovement.org/) በማቋቋም የትግሉን መስመር አሰፋው፡፡ “ሁላችንም ነጻ ካልወጣን ማንም ብቻውን ነጻ መሆን አይችልም” የሚለውን መሪ መፈክር በማንገብ “ከጎሣ ይልቅ ለሰብዓዊነት ቅድሚያ” እንዲሰጥ በመታገል ዓመታትን አስቆጥሯል – ኦባንግ ሜቶ ለአዲሲቷ ኢትዮጵያ የጋራ ንቅናቄ ዋና ዳይሬክተር!
ጎልጉል፦ደስተኛ ነህ?
ኦባንግ፦ዘወትር የምመለከተው ወደፊት ነው። የማምንበትን አደርጋለሁ። የማደርገው ሁሉ ለኅሊናዬ ስል ነው። ኅሊናዬን እረፍት የሚነሳ ነገር አላደርግም። ግልጽ ነኝ።ዕቅዴ፣ ሃሳቤ፣ እምነቴ፣ ቀናነትና መደጋገፍ ላይ የተመሰረተ በመሆኑ ዘወትር ደስተኛ ነኝ። በየቀኑ በርካታ በረከቶች አሉኝ። ይህንን ስል ሃዘን አይሰማኝም ማለት ግን አይደለም። በርካታ ጉዳዮች እረፍት ይነሱኛል። ማንም ለራሱ ብቻ መኖር የለበትም …
ጎልጉል፦በተለይ የሚያስደስትህ ምንድር ነው?
ኦባንግ፦የወገኖቼን ችግር ለመቅረፍ የማደርገው ጥረት ልዩ እርካታ ይሰጠኛል። ሰዎችን ለመርዳት ተንቀሳቅሼ ምላሹ መልካም ዜና ሲሆን ደስታዬ ልዩ ነው። የልፋቴን ዋጋ ስመለከት ቀኑን ሙሉ በደስታ እንዳለቅስ ያደርገኛል። እንዲህ ያለውን እርካታ በሌላ በምንም መንገድ ላገኘው አልችልም። እንዲህ ያለው ደስታ ቀኑ ሁሉ የተባረከ እንዲሆን ያደርግልኛል። በሌላ በኩል ደግሞ …
ጎልጉል፦በተለይ የምትጠላው ምንድነው? ይህንን ጥያቄ የማነሳው …
ኦባንግ፦(…አቋርጦ በመግባት) ተንኮል። ጥላቻ። ድንቁርና፡፡ ውሸት …
ጎልጉል፦የፖለቲካ ፓርቲ የማቋቋም ድብቅ አጀንዳ አለው የሚል አስተያየት ይደመጣል፤
ኦባንግ፦ለጊዜው አላሰብኩም። ባቋቁምስ? ምንድነው ችግሩ? ማንስ ያገባዋል? ምንም ነገር የማድረግ መብቱ እኮ የኔ የግሌ ነው፤
ጎልጉል፦በየጊዜው የሚነሳ ጉዳይ ስለሆነ ግልጽ እንዲሆን ነው የጠየኩህ፤
ኦባንግ፦ከዚህ በፊት ያስታወቅኩኝ ይመስለኛል። የፖለቲካ ፓርቲ የማቋቋም ወይም በተቋቋሙት የፖለቲካ ድርጅቶች ውስጥ የመሳተፍ ባለመብቱ እኔ ብቻ ነኝ። ማንም አያገባውም። እንዲህ ዓይነት ሌሎችን የመቆጣጠር አዝማሚያ ሊገባኝ አይችልም።በተወለድኩበት ጋምቤላ በመቶሺህ የሚቆጠሩ ሰዎች በአንድ ሃኪም ብቻ ሲመረመሩ ሳይ አመመኝ። ይህ ሳይበቃቸው ጭፍጨፋ ተከተለ። ይህኔ ማንም ሳይቀሰቅሰኝ የተገፉና የሚረገጡ ወገኖችን ለመታደግ ማንም ሳይቀሰቅሰኝ ወሰንኩ። ችግራቸውን ይፋ ለማድረግ አደባባይ ወጣሁ። ድርጅት አቋቋምኩ። በህይወት እያሉ የሚያጣጥሩ ሰዎችን መንገድ ላይ እያዩ ጥሎ መሔድ ይቻላል? ሰብዓዊነት ነው? እየሞቱ ያሉ ዜጎችን ለመርዳት፣ የነሱ ስቃይ ይመለከተኛል ብሎ መነሳት ምን ድብቅ አጀንዳ ይኖረዋል? እንዲህ አይነቱን ኋላ ቀርና የቀረ አስተሳሰብ አልወደውም። አጠላዋለሁ። ከየት እንደመጣሁ የኢትዮጵያ ህዝብ ያውቃል። እኔ የመጣሁት ፍትህ ለተጠሙ ድምጽ ለመሆን እንጂ ለተንኮል አይደለም። ተንኮል ምን እንደሆነም አላውቅም። ድብቅ ነገርም የለኝም። ከማንስ ነው የሚደበቀው?
ጎልጉል፦ስለዚህ የፖለቲካ ፓርቲ የማቋቋም ሃሳብ የለህም ማለት ነው?
ኦባንግ፦በራሴ ጊዜ ሁሉንም አደርገዋለሁ። ማንም ለኔ ሃሳብና እቅድ ጊዜ አያወጣልኝም። ማድረግ በምፈልግበት ጊዜ ባደባባይ ልክ አሁን እንደምሰራው አደርገዋለሁ። ለሁሉም ነገር የራሴ የጊዜ ምርጫ አለኝ። እኔ በራሴ ሳንባ የምተነፍስ ሰው ነኝ። እኔን በተመለከተ ምን እያደረኩ እንደሆነ በማሰብ የሚጨነቁ የራሳቸውን ስራ እንዲሰሩ እመክራቸዋለሁ። እኔ የራሴን እቅድ ይዤ እየሰራሁ ነው። ሌሎችም የራሳቸውን፣ ያዋጣናል ያሉትን ይስሩ። በቃ!! ተመለሰልህ?
ጎልጉል፦”ለሁሉም ጊዜ አለው” ብለኸኛል፤
ኦባንግ፦አዎ! ለሁሉም ጊዜ አለው። ፍትህ ለጠማቸው ወገኖች በሚቻለው ሁሉ መድረስ ግድ ነው። የሌሎችን ኑሮና ስቃይ መካፈል ሰው የመሆናችን አንዱ መግለጫ ነው።በእውነት፣ በቀጥተኛው መንገድ፣ የተከታዮችን ልብ ሳንሰብር ማገልገል ለማንም የሚተው ሥራ አይደለም፡፡ ሁላችንም ያገባናል። ባገራቸው ጉዳይ ከሚያገባቸው ዜጎች መካከል አንዱ ነኝ።
ጎልጉል፦ብቻህን ትሮጣለህ ይሉሃል?
ኦባንግ፦እንዲህ ያለው ኢትዮጵያን አሁን ካለችበትም ደረጃ እንደገና ወደ ባሰ ኋላ ቀርነት ለሚመልሳት አመለካከትና አስተሳሰብ እንግዳ ነኝ። በነጻነት የማምን ነጻ ሰው ነኝ። ወዳጆቼን ቅር ያሰኛል እንጂ በርካታ ጉዳዮችን ማንሳትና መናገር የምችልበት አጋጣሚዎች ነበሩ። ራሳችንን ችለን ከመስራት ይልቅ ሌላው ላይ መንጠልጠል ምን ጥቅም እንዳለ ሊገባኝ አይችልም። እኔ የምመራው ድርጅት የራሱ መዋቅር ያለው፣የሚሰራውን የሚያውቅ፣ በሙያቸውና በዜግነታቸው ዓላማውን ተቀብለው ያለ አንዳች ጥቅም የሚያገለግሉት ቦርድና ስራ አመራር ያለው ነው። አባላቶቹም በፍቅር ድርጅታቸውን አምነው የሚሰሩ ናቸው። እኔን ብቻውን ይሮጣል የሚሉ ወገኖች የሚያስቀይሙት እንግዲህ እንዲህ ያሉትን፣ የማያውቋቸውን ሰዎች ነው። እኔ እስከማውቀው ድረስ ብቻዬን አይደለሁም። አብረውኝ የሚሮጡና በነጻ ከፍቅር ብዛት ከጎኔ ያሉት ወገኖች እጅግ ብዙ ናቸው። ችግሩ እነዚህ አብረውኝ ያሉ ሰዎች በየቦታው መታየት የሚፈልጉ ስላልሆኑ ለአንዳንድ ሰዎች ብቻዬን ያለሁ ይመስላቸዋል፡፡ እና ብቻውን ይሮጣል ይሉኛል፡፡
ጎልጉል፦ድርጅትህ የተለየ መስፈርት አለው?
ኦባንግ፦ በመጀመሪያ “ድርጅትህ” ያልከውን አልቀበልም፡፡ እኔ መሪ ብሆንም ለአዲሲቷ ኢትዮጵያ የጋራ ንቅናቄ “የኦባንግ ድርጅት አይደለም”፡፡ የጋራ ንቅናቄያችን ምንም መስፈርት የለውም፤ በፍጹም። እንደሚታወቀው ሥራችን ሁሉ ህጋዊ ነው፡፡ የጥንካሬያችን መሠረትም ይኸው ነው፡፡ ድርጅታችን በአሜሪካ አገር በሕግ የተመዘገበና የመክሰስም ሆነ የመከሰስ መብት ያለው ነው፡፡ ገቢና ወጪያችንንም በየጊዜው በህጋዊ መልኩ ለመንግሥት መ/ቤቶች ሪፖርት እናደርጋለን፡፡ የወያኔን ሕገወጥነት የምንቃወመው ራሳችን ሕገወጥ በመሆን አይደለም፡፡ እናም ስለዚህ በሕጋዊነት ላይ የጸና አቋም አለን፡፡ ከዚህ ሌላ ግን የጋራ ንቅናቄያችን አገራቸውን የሚወዱ፣ ሰብዓዊነትን የሚያከብሩ፣ የወደፊት ልጅ ልጆቻቸው ህይወት የሚያሳዝኗቸው፣ እነሱ ያለፉበት መንገድ ስህተትና ኋላ ቀር እንደሆነ የተረዱ በነጻነት የሚምኑ፣ በበጎ ፈቃድ፣ በቀናነት፣ በፍቅርና በርህራሄ የሚያምኑ ነጻ ሰዎች የሚቀላቀሉት ድርጅት ነው። (http://www.solidaritymovement.org/)
የጋራ ንቅናቄያችን የያዘው ራዕይ ብቻውን ታላቁ ሃብቱ ነው። ግን ከግብ የሚያደርሱት ሰዎች ይፈልጋል። እነዚህ ሰዎች ጎሳና የደም ግንኙነት የማያግዳቸው የአዲሲቷ ኢትዮጵያ መስራቾች ናቸው። እኔን ውሰደኝ። ከጋምቤላ ነው የተገኘሁት። ይህ ታላቅ ሃብት ነው ያልኩት ታላቅ ዓላማ ስለገዛኝ እንጂ ከጋምቤላ ጉዳይ ጋር መሮጥ እችል ነበር። የጋምቤላን ጉዳይ ብቻ አንጠልጥዬ ብሮጥ መስበክ የምጀምረው የቀድሞውን ስህተት ይሆናል። ስህተት መድገም ታጋይ ወይም የሰብአዊ መብት ተሟጋች አያሰኝም።
ጎልጉል፦ላቋርጥህና “የቀድሞውን ስህተት መስበክ” ስትል ምን ማለት ነው?
ኦባንግ፦ነብሱን ይማረውና አቶ መለስ ይሰብከው የነበረው ሁሉ ጥላቻ ነበር። ኢትዮጵያ ውስጥ ባለው እውነት መሠረት ሁሉም የተረገጠ ህዝብ ነው። ሁሉም የተገፋ ህዝብ ነው። የቱን ጠልተህ፣ የቱን ትወዳለህ? መለስ አማራውን ነፍጠኛና የሌላው ህዝብ ሁሉ ጠላት አድርጎ ሰበከ። ኦሮሞውን ጠባብ እያለ ከሌላው ጋር አጣላው። የተጨቆኑ በሚል ብሄር ብሄረሰቦችን ጥላቻ አስታጠቃቸው። በጥላቻ ላይ መሰረት ያደረገው ስብከት ህይወት ቀጠፈ፡፡ አሁንም ሰው እየሞተ ነው። መፈናቀል አስከተለ። አሁንም አልቆመም። ከሰውነት ባህርይ የወጣና ዘግናኝ ጭፍጨፋ ተካሄደ … ብዙ ማለት ይቻላል። ከጥላቻ የሚገኘው ትርፍ እንግዲህ ይህ ነው። ቀደም ባሉት ስርዓቶችም ቢሆን ከዘመን ጋር አብሮ ባለመሄድ ምክንያት በርካታ ችግሮችን ለማሳለፍ ተገደናል። እናም ይህ አስነዋሪና ኋላ ቀር ፖለቲካ አንድ ቦታ ላይ መቆም ይገባዋል። የምናስቀረው ደግሞ እኛ የዚህ ዘመን ሰዎች ነን። ጥላቻን መስበክ መቆም አለበት። ይህንን ለመረዳት የሚያስፈልገው ቀና መሆን ብቻ ነው። በቀናነት ብቻ ብዙ መራመድ ይቻላል። ቀና ስንሆን ብዙ ነገር ይገለጥልናል። በሁሉም መንገድ ተሞክሮ አልሆነም። ቀና በመሆን ግን ይቻላል።
ጎልጉል፦አቶ መለስ በህይወት እያሉ ስለተጨቆኑና ስለተረገጡ ህዝቦች ሲሉ መታገላቸውን በተደጋጋሚ ይናገሩ ነበር። ባንተ አመለካከት ዋናው ስህተታቸው ምኑ ላይ ነው?
ኦባንግ፦አቶ መለስ ህወሓትን ከፊት አድርገው አዲስ አበባ ሲገቡ እውነተኛ ብሔራዊ እርቅ አድርገው ቢሆን ኖሮ ዛሬ ተገፍተን በስደት ያለን ሁላችን በየሙያችን አገራችንና ወገኖቻችንን እናግዝ ነበር። የሆነው ግን የተለየ ነው። መለስ “እነሱ” ብሎ ሌሎችን በመወንጀል ጥላቻን ማወጅ ጀመረ። ትውልድን የሚያንጽ ብሄራዊ ሚዲያ ሳይቀር የጥላቻና የቂም ስብከት እንዲያስተጋባ ተደረገ። የዚህ መዘዝ ዛሬ ላይ ጣለን። የጋራ ንቅናቄያችን “እነሱ” የሚል ቋንቋ የለውም። ስንጀምር “እኛ” ብለን ነው። ይህ ልዩ ያደርገናል። የሰው ልጆች ጥላቻን ለመሸከም አይመጥኑም። ጥላቻ የሚዘራብን እንደሰው ስለማንታይ ነው። እንደ ሰው ስላልተከበርን ነው። ሰው መልካም ነገር እንዲያደርግ ከፈጣሪ የተሰጠው ልዩ ስጦታ አለው፡፡ መለስ ግን ይህንን ረስቷል። በብሄር ብሄረሰብ ስም ሲምል ሁላችንንም ሳያሳፍር ነው። ብቻውን ወይም ጥቂት ሰዎች ይዞ ወደ ጥፋት ሄደ፤
ጎልጉል፦ “መሳፈር” ብታብራራልኝ?
ኦባንግ፦በምሳሌ ልግለጸው። ምሳሌው ለመለስ ብቻ አይደለም። ለሁላችንም የሚሆን ነው። አውሮፓና አሜሪካ ወይም ባደጉት አገሮች ተማሪዎች የጉብኝት ጉዞ አላቸው። ለጉብኝት ሲነሱ አውቶቡስ ይቀርባል። አወቶቡሱ እንደቀረበ ቀድመው የሚገቡት ተማሪዎች ናቸው። ተማሪዎች ገብተው ሲያልቁ አስተማሪዎቹ ይቆጥሯቸዋል። ሁሉም መግባታቸውን ካረጋገጡ በኋላ አስተማሪዎቹ ተሳፍረው ሾፌሩን አውቶቡሱን እንዲያንቀሳቀስ ይነግሩታል። አስተማሪዎቹ ተማሪዎቹን ቅድሚያ ሰጥተው ማስገባትና የተባለው ቦታ ድረስ የማድረስ ሃላፊነት አለባቸው። ጉብኝቱም ካለቀ በኋላ ሁሉም ተማሪዎች አውቶቡስ ውስጥ ተመልሰው ሳይገቡ አውቶቡሱ ዝም ብሎ አይነሳም። ሁሉም ተማሪዎች መኖራቸውና ማንም እንዳልቀረ ደግመው ደጋግመው ያረጋግጣሉ። እንደመጀመሪያው ሁሉም ተማሪዎች መሳፈራቸው ሲረጋገጥ አውቶቡሱ እንዲንቀሳቀስ ለሾፌሩ ያስታውቃሉ።
ጎለጉል፡- ታዲያ ከዚህ ምሳሌ የምንማረው ምንድነው?
ኦባንግ፡- የምንማረውማ አውቶቡሱ አገር ነው። ተማሪዎቹ ህዝብ ናቸው። እንግዲህ መለስ አገር ሲመራ ሁላችንንም ቆጥሮና መሳፈራችንን አረጋግጦ መሆን ሲጋባው ብቻውን ተሳፍሮ ሌሎች የሚፈልጋቸውን ጨምሮ ቆለፈብንና ብቻውን ነጎደ። አንዳንድ የሚጠቅሙትን ከጎኑ አደረገ። በመሪያችን ያልተቆጠርን በዛን። አታስፈልጉም የተባልነው በለጥን። የተቆለፈብንና የጉዞው ተመልካች የሆን ከልክ በላይ ሆንን። መለስ ካለፉት ስርዓቶች ትምህርት ተምሮ ጉዞውን አንድ ላይ በእርቅና በፍቅር ሊያደርገው ይችል ነበር። መለስ ተገፍቻለሁ ብሎ በረሃ ገባ። ከበረሃ ሲመለስና መሪ ሲሆን እኔንና እኔን መሰል ወገኖችን ገፋንና ከአውቶቡሱ ውጪ አደረገን። ሳንቆጠር የቀረን በሙሉ ሌላ አውቶቡስ ፍለጋ ተሰደድን፤ አሁንም እየተሰደድን እንገኛለን፡፡ በመለስ አውቶቡስ የሚቆጥረን ስላልነበረ ሌላ የሚቆጥረን እንፈልጋለን፡፡ ዛሬም ተመልሰን ይህንን ለመድገም መስራት ያለብን አይመስለኝም። አንዱ ሌላውን እየገፋ በበቀል ታሪክ መሄድ መቆም አለበት። ይህ የእኛ ትውልድ ቢያንስ ቢያንስ ይህንን ማድረግ አለበት። መለስ አልቆጠረንም ብለን የራሳችንን አውቶቡስ ይዘን ከመሄድ ይልቅ መጀመሪያ ወገናችንን እንሰብስብ፤ እንቁጠር፡፡ በተራ ብልጣብልጥነትና በተንኮል ሳይሆን በቀናነት!! ቀናነት!! ቀናነት!! …
ጎልጉል፦እዚህ ላይ አቶ መለስን ብቻ ተጠያቂ እያደረክ ነው?
ኦባንግ፦እሳቸው ይህንን የጥላቻ ታሪክ መቀየር ይችሉ ነበር። መገፋትና መጨቆን አግባብ አይደለም ብለው የታገሉትን ወንድሞችና እህቶች ሞት ሊያከብሩት ይገባ ነበር። “በጠላቶቻችን መቃብር ላይ” ብለው ባይነሱ ኖሮ የኢትዮጵያ መከራ ያቆም ነበር። በየመን፣ በመካከለኛው ምስራቅ፣ በአውሮፓ፣ በአሜሪካ፣ በኬኒያ፣ በደቡብ አፍሪካና በተለያዩ አገራት በስደት የሚማቅቁ ወገኖች የመለስ ስርዓት ውጤቶች ናቸው። ድህነት ከፍቶ ቆሻሻ መብላት የጀመሩ ትውልዶች የታዩት፣ በባህር ላይ ሲሰደዱ የሚያልቁ ወገኖች፣ በሲና በረሃ የሰውነት ክፍላቸው እየተወሰደ የውሻ ሞት የሚሞቱት ወገኖች፣ የድርጅት አባል ካልሆናችሁ ስራ አታገኙም ተብለው በረሃብ የሚጠበሱ አካሎቻችን የመለስ ስርዓት ውጤቶች ናቸው። መለስ መነጋገሪያ ይዞ የተናገራቸው የጥላቻና እርስ በርስ የሚያባላ ቅስቀሳ እኔ መድገም አልፈልግም።ማናችንም ልንደግመው አይገባም። በነገራችን ላይ ኢህአዴግ ራሱ የሁሉም ነገር መሃንዲስ መለስ እንደሆነ አሁን እያረጋገጠ ነው። እኔ የምለው ግን በቀል የሌለባትን አገር ለመመስረት እናተኩር ነው እንጂ መለስን በመውቀስና በመደብደብ ለውጥ አይመጣም። ጥላቻውን ማስተጋባት ከቀጠልን የቀድሞው ስህተት ምሩቃን እንሆንና ምንም በማያውቀው በመጪው ትውልድ፣ በልጅ ልጆቻችን ላይ የምንፈርድ እንሆናለን።ይህንን ካደረግን ከነመለስና ከሌሎች በምን እንሻላለን ለሚለው ጥያቄ መልስ የለም። አርቆ መመልከት አግባብ የሚሆነው እዚህ ላይ ነው።
ጎልጉል፦ስጋት አለህ ማለት ነው?
ኦባንግ፦እኔ ብቻ ሳልሆን አብዛኛው ህዝብ፣ በተለይም ወደ የትኛው አቅጣጫ እንደሚሄድ መወሰን ያልቻለው ህዝብ ጭንቀት ውስጥ ስለመሆኑ ጥርጥር የለኝም። ጎጆ ቤት ስትገባ ጎንበስ ማለት አለብህ። ኢትዮጵያችን ዙሪያውን ምስጥ በበላው እንጨት የቆመ ጎጆ ተደርጋለች። የከፋቸው ብዙ ናቸው። ተገደው ሳይወዱ በሃይል የሚመሩ የጥላቻ ፖለቲካ ውጤት የሆኑ ጥቂት አይደሉም። በእንዲህ አይነት ጎጆ ውስጥ ለመግባት በጣም ጎንበስ ማለት ግድ ነው። አለበለዚያ አንዱ እንጨት ከተነካ ጎጆዋ ጎጆ መሆኗ ይቀራል። ይህ አርቀህ ስታይ የምትመለከተው ገጽታ ነው። ይህቺ ጎጆ ጎጆ መሆኗ ከቀረ ቢሮጥም መድረሻ የለም። ጎጆዋን የበላት ምስጥ ጥላቻ ነው። ይህንን ጥላቻ ስናስወግድና በሰብዓዊነት መሰረት ላይ ተተክለን መንቀሳቀስ ስንችል ጎንበስ ሳንል ደረታችንን ገልብጠን ብንገባም የማይነቃነቅ ቤት ይኖረናል። ያቺኑ በቋፍ ላይ ያለች ጎጆ በመጠጋገን ለመኖር ማሰብ በኔ እምነት ኋላ ቀርነት ነው። ራዕይ አልባ መሆን ነው። የአውሬ አስተሳሰብ ነው። ተራ የእሳት አደጋ ወይም የአምቡላንስ አገልግሎት አይነት ነው። እና …
ጎልጉል፡- ምሳሌዎች ሁሉ ይገርማሉ፤ ቅድም ስለ አውቶቡስ ስትናገር ነበር አሁን ደግሞ ጎጆ …
ኦባንግ፡- (በማቋረጥ) ልክ ነህ ለኔ ትልቅ ትርጉም ስላላቸው ነው፡፡ … እና ወደ ጀመርኩት ሃሳቤ ስመለስ … ራሴን በርካታ ጥያቄዎች እጠይቃለሁ። የማገኘው መልስ ይገርመኛል። የኢትዮጵያ ልጆች ደንቆሮዎች ነን እንዳልል፣ በመላው ዓለም ታላላቅ ባለሙያዎች አሉ። ደሃ ነን እንዳልል፣ ሃብት አለን። ታሪክ አልባ ነን እንዳልል፣ የታላላቅ ታሪክ ባለቤት ነን። ባህል አልባ ነን እንዳልል፣ አስገራሚ ባህሎች ባለቤት እንደሆን እረዳለሁ። ታዲያ ችግራችን ምንድነው? እስራኤል ታናሽ ህዝብ ነው። ግን የት ደርሰዋል? እኛ ለምን? ምንድነው የጎደለን? መሪ የሚባሉት ሰዎች በልተው ሌላው ጦሙን ሲያድር ምን እርካታ ይሰማቸዋል? አገር እየሳሳች ስትሄድ በጋራ መፍትሄ እንፈልግ፣ በጋራ እንስራ፣ አንድነታችንን እናጠናክር፣ እጅ ለእጅ እንያያዝ፣ በግሌ የማገኘው ነገር ይቅርና ቅድሚያ አገሬን ለማለት ያልቻልነው ለምንድነው? ይህ ስጋት የኔ ብቻ አይሆንም። ሁሉም ራሱን መጠየቅና ለህሊናው ታምኖ አቅጣጫውን ማስተካከል አለበት። በግልጽ የአመለካከት ለውጥ ማካሄድ አስፈላጊ ነው። የጋራ ንቅናቄያችን ይህንን ጥሪ ማስታላለፍ ይፈልጋል። ማስተዋልና አመዛዝኖ መጓዝ፣ የራስን ስራና የራስን ድርሻ መስራት፣ ሌላውን አለመረበሽ፣ አለመተንኮስ፣ ተንኮል አለመስራት፣ ከሁሉም በላይ ራስን ማክበርና ለሌላው ስቃይ መታመም ያስፈልጋል።
ጎልጉል፦መሪ የመሆን እቅድ አለህ?
ኦባንግ፦ጥሩ መሪ ሊኖረን እንደሚገባ አምናለሁ። ጥሩ መሪ ያስፈልገናል። የራሱን ጎሣ ወይም ወገን ብቻ ሳይሆን ሁላችንም አውቶቡሱን መሳፈራችንን፣ ሁላችንም መቆጠራችንን ካረጋገጠ በኋላ አውቶቡሱ ውስጥ ገብቶ በሩን የሚዘጋ መሪ ያስፈልጋል። እንዲህ አይነት መሪ ሲኖረን (ስንመርጥ) ሲና በረሃ መታረድ ይቆማል። በባህር የሚጠፋው ነብስ ባገሩ አምራች ይሆናል። የተሻለች አገር ለመፍጠር ግን ዝምታ፣ አያገባኝም፣ የለሁበትም ማለት አይሰራም። ጥላቻን መስበክ ፈጽሞ ወደዛ አያደርስምና ሊታሰብበት ይገባል። አገራችን ከያቅጣጫው እስካሁን የተዘራባት ጥላቻ ይበቃል። አስተሳሰባችንን ቀይረን ከሰራን አገር ቤት ውስጥ ትክክለኛ መሪ እናገኛለን። ስለመቀመጫና ስለ መሪነት ያለን አስተሳሰብ ይህ ነው። የመሪ ችግር አለብን። ጦሟን አድራ ልጆቿን እንደምትመግብ እናት ለሚመራው ህዝብ የሚጨንቀው መሪ ለማየት ደግሞ ሳልሰለች የወደፊቱን እያየሁ እሰራለሁ። እንሰራለን።
ጎልጉል፦እናት ስትል ስለ አያትህ እያነሳህ የምትናገረውን አስታወሰኝ …
ኦባንግ፦(አሰበ፤ ከቆይታ በኋላ) አያቴ በህይወቴ ውስጥ ትልቅ ቦታ አላት። መቼም ቢሆን የማልረሳው ዘር ዘርታብኛለች። በሷ ዘመን ሳትማር ስለትምህርት አስፈላጊነት መክራኛለች። አሳስባኛለች። በቃል ብቻ አይደለም ቢጫ እርሳስና 32 ሉክ (ገጽ) ያለው ደብተር ገዝታ ወደ ትምህርት ቤት እንድሄድ አድርጋለች። ህጻን በነበርኩበት ወቅት ሌሎችን ስለማክበር፣ ስለመውደድ፣ ስለመንከባከብ፣ ከጨለማ ውስጥ በመውጣት ለራሳችን ብርሃን ማብራት እንዳለብን ደጋግማ ትነግረኝ ነበር። አሁን ሳስበው የአያቴ ምክርና ተግባራዊ ድጋፍ እዚህ እንዳደረሰኝ ይሰማኛል። ሳስባት በረከት ይሞላኛል።
ጎልጉል፦የምክራቸው መነሻ ምን ነበር? የትምህርትን አስፈላጊነት ለመረዳት የረዳቸው የተለየ አጋጣሚ ነበር?
ኦባንግ፦ቤተ ክርስቲያን ታዘወትር ነበር። በተፈጥሮ ብልህና አዋቂ ናት። ለማወቅ የግድ ዶክተርና ተመራማሪ ወይም መሃንዲስ መሆን አያስፈልግም። ደጋግሜ የምናገረው አንድ ነገር አለ። ሰው ቅን ሲሆን፣ ቅን ሆኖ ለመኖር ሲወስን ብዙ ነገሮች ይታዩታል። በቀናነት የሚገለጽና የሚገኝ ግንዛቤ የሚፈራርስ አይደለም። ቀና ስትሆን ማንንም ለማስደሰት አትኖርም፤ ምክንያቱም ትክክለኛ የሆነ ነገር ብቻ ነው የምታደርገው። ቀና ሰው ባመነበት ሳያስመስል አክብሮና ተከብሮ ይኖራል። ይህ የአያቴ ውርስ ረዳኝ። ከሺዎች ዓመታት በፊት የነበሩትን ኢትዮጵያዊያንና ታሪካቸውን ስንመለከት ከየትኛውም ኮሌጅ አልተመረቁም። ግን አዋቂነታቸው አሁን ድረስ እኛ ልንቀጥልበት ያልቻልነው ነው። የጸዳ ህሊናና ስብዕና ስላላቸው ወገኖች ሳስብ ደስ ይለኛል። አሁን እኔ የማደርገው አያቴ አድርግ ያለችኝን ነው። ነገሮች ተስተካክለው ቢሆኑ ኖሮ እኔ የጸረ ድንቁርናን ዘመቻ አርበኛና አዝማች እሆን ነበር። ድንቁርና ባህላችን እንዳልሆነ አስተምር ነበር። ካገራቸውና ከምድራቸው ሌላ መሄጃ የሌላቸውን ህዝቦችን እንዲገለሉ የሚያደርገውን ቅዠት የሆነና በጣም አስደንጋጭ የሆነ አመለካከት ለማስወገድ እደክም ነበር። ራቁታቸውን የሚሄዱ፣ ጎዳናና ዱር ውስጥ የሚተኙ፣ “ልዩነታችን ውበታችን ነው” እያሉ ለፍቅርና ለአክብሮት ሳይሆን ለቱሪዝም አግልግሎት ገንዘብ መሰብሰቢያ የሚውሉትን አካሎቻችንን የማዳን ስራ እሰራ ነበር። ያ በአገር መስዬ ባስቀመጥኩት አውቶቡስ ውስጥ ከሌሎች ወገኖቻቸው ጋር ባንድነት ተቆጥረው መሳፈራቸውን የሚያረጋግጥላቸው ስርዓት እንዲገነባ እታገል ነበር። አገር ማለት ህዝብ ነው። በእውነት መምራት ከመሪ ብቻ ሳይሆን አምኖ መመራትም ከተመሪው ህዝብ ይጠበቃል። ሁሉም ኢትዮጵያዊ አግባብነት ያለው ኑሮ ለመኖር ይመጥናል። ሁላችንም የዚህ አለም ስደተኞች ነን። ነጮቹም፣ ሃብታሞቹም፣ ድሃዎቹም፣ ጥቁሮቹም … ህይወታችን ዘላለማዊ አይደለንም። የኮንትራት ህይወት የምንመራ ነን። በዚህ ውስን የኮንትራት ህይወታችን ምንም በማያውቁና ለችግር መንስዔ ላልሆኑ ልጆቻችን የተስተካከለ ዘመን ማውረስ የኛ ግዴታ ነው። ጨለማና ከድንቁርና ውስጥ መውጣት አማራጭ የለውም። አያቴ በዛን ወቅት ይህንን ታስብ ነበር። ይህንን እንዳደርግም ዘርና ጎሳ ሳትለይ ታስጠነቅቀኝ ነበር። በቀናነት!!
ጎልጉል፦የአዲሲቷ ኢትዮጵያ የጋራ ንቅናቄም ሆነ አንተ ራስህ ባብዛኛው ስለ “ድርሻ” ትናገራላችሁ። ምን ለማለት ነው?
ኦባንግ፦አዎ! ድርሻ እንላለን። ድርሻ፣ ድርሻ፣ ድርሻ፣ ድርሻ፣ … ድርሻ በማለት ዛሬም ወደፊትም እንጮሃለን። እጅ፣ እግር፣ አፍንጫ፣ ዓይን፣ ምላስ፣ አፍ፣ … ሁሉም ባግባቡ ድርሻቸውን ሲወጡ ሁሉንም የተሸከመው አካል የተሳካ ስራ ይሰራል። ጤነኛም ይሆናል። እግር የዓይን ስራ ልስራ ካለ ችግር ነው። አፍንጫ ምላስ ልሁን ሲል አካል ሙሉ እንቅስቃሴው ይበላሻል። እኛም እንዲሁ ነን። ሁላችንም ድርሻ አለን፤ ድርሻ የሌለው የለም፤ ድርሻችንን ማወቅ አለብን። ድርሻችንን መወጣት አለብን ስንል የማንችለውን ከመስራት በመቆጠብ የምንችለውን ማድረግ ማለት ነው። ሁሉንም ባቅም በእውቀት ማድረግ ማለት ነው። መተማመንና መግባባትን ማስፈን። ለጥቅምና ለጊዜያዊ ደስታ በሚል ሌሎችን በመምሰል ከራስ እውነተኛ ማንነት ጋር አለመጣላት በራሱ የድርሻን መወጣት ነው።
ጎልጉል፦የድርሻን ከመወጣት ጋር በተያያዘ በድርጅትዎ ያስተዋሉት ወይም በሌሎች ድርጅቶች ውስጥ ሊቀየር ይገባዋል የሚሉት ደካማ ጎን አለ?
ኦባንግ፦ስለ ማንኛውም ድርጅት ለይቼ አስተያየት መስጠት አልፈልግም። የምናገረው በጥቅል ለሁላችንም ይሆናል ብዬ የማምንበትን ነው። ወደ ጋራ ንቅናቄያችን ስመለስ ግን ብዙ አስገራሚ ገጠመኞች አሉኝ። በሺህ የሚቆጠሩ ወገኖችን ከስደት ችግር እንዲወጡ አድርገናል። በያሉበት አገርም ህጋዊነት እንዲያገኙ ድርጅታችን ካለው ታዋቂነትና ሕጋዊነት አኳያ ያለአንዳች ክፍያ በነጻ የረዳናቸው እጅግ በርካታ ናቸው፡፡ በዚህ ስራችን ብዙ መናገር ባንፈልግም የሚያውቁ ያውቁናል። እንዳንዶች ርዳታ ካገኙና ከችግር ከተላቀቁ በኋላ ተመልሰው እኛው ላይ ዘመቻ የሚያካሂዱ አሉ። ጥላቻን ስለማወግዝና በክፋት አንድ ርምጃ መራመድ እንደማይቻል ስለማምን ወደኋላ ተመልሼ ማሰብና መናገር የማልፈልጋቸው ጉዳዮች አሉ። ዋናው መናገር የምፈልገው ከራስ ጋር የመታረቅና ቀና የመሆን አስፈላጊነት ላይ ነው። በተንኮል ደስተኛ ሆነን አንኖርም። በቀላሉ ተንኮል ባሰብን ቁጥር እያነስን፣ እየቀጨጭን፣ ጭንቀት እየጨመርን እንሄዳለን። ለፖለቲካ ብቻ ሳይሆን ይህ ለጤናም ጥሩ አይደለም። ጥሩ እንቅልፍ እንኳን መተኛት አንችልም፡፡ ከሁሉም በላይ ሌሎች ከኛ ብዙ የሚጠብቁ ወገኖችን እናሳዝናለን። ትውልድን እናከስራለን። መከራችንን ራሳችን እናረዝመዋለን።
ጎልጉል፦መናገር እየፈለክ የምትጠነቀቅ ይመስላል። ለምን ግልጽ አታደርገውም?
ኦባንግ፦እኔ ነጻ ሰው ነኝ። ማስመሰልና ማድበስበስ፣ ተንኮል፣ ከበስተጀርባ ምናምን የሚባል ነገር አላውቅበትም። እንዲህ ያለውን ባህልም አልደረስኩበትም። ስለማይጠቅም ሞክሬውም አላውቅም። የጋራ ንቅናቄያችን በጀርመን፣ በሜክሲኮ፣ ካናዳ፣ እስራኤል፣ ስፔን፣ ስዊድን፣ እንግሊዝ፣ ማልታ፣ ሊቢያ፣ ሳዑዲ አረቢያ፣ የመን፣ ዱባይ፣ ኬኒያ፣ ደቡብ አፍሪካ፣ ዩጋንዳ … አገርቤት በወያኔ ስርዓት ተገፍተው የተሰደዱ፤ ተቸገርን ብለው ሲጠሩን ካበት ቦታ ጎሳ፣ ብሄር፣ ዘር፣ ክልል፣ ጾታ፣ ማንነት፣ ቀለም ሳንጠይቅ ደርሰናል። የምንችለውን እጅግ ውስን በሆነ አቅም ያለ በቂ ርዳታ አድርገናል። ከሺህ በላይ ወገኖች ከስቃይ እንዲገላገሉ ጊዜያዊ መፍትሄ እንዲያገኙ አድርገናል። ምንም እንኳ ስደት የሚያስደስት ነገር ወይም ማዕረግ ባይሆንም ከችግር በመላቀቃቸው ደስተኞች ነን። በስደት ካምፕ ውስጥና እስር ቤት ከመማቀቅ መገላገለቸው የበረከት ያህል ያረካናል። የሚያሳዝነው ግን እነዚህ ወገኖች እነሱ ባለፉበት ችግር ውስጥ ሆነው ለዓመታት ለሚማቅቁ ሌሎች ወገኖቻቸው አለማሰባቸው ነው። ያለፉበትን መርሳታቸው ነው። መጀመሪያ እንድረዳቸው ሲጠይቁንና ስናገኛቸው “የጋራ ንቅናቄው የሚያደርገውን አንተም የምትሠራውን እናደንቃለን፤ አባል መሆን እንፈልጋለን፤ አብረን እንሰራለን” ይላሉ። ችግራቸው ሲቃለል ሁሉንም ይረሱታል። ለራሳቸው እንኳን መታመን አይችሉም። በችግራቸው ወቅትና ከችግራቸው በኋላ የማስተውለው ተለዋዋጭ ገጽታቸው ያሳዝነኛል። ቅድም ያልኩት የድርሻ ጉዳይ የሚነሳው እዚህ ላይ ነው። በመከራ ውስጥ ያሉትን ለመርዳት፣ ለስደት መሰረታዊ መፍትሄ ለማምጣት የድርሻን መወጣት አስፋላጊ የሚሆነው እዚህ ላይ ነው። እኛ ሳንረዳዳ ሌሎች አልረዱንም ብንል በጣም ትክክል አይሆንም፤ ከቀልድ አያልፍም።
ጎልጉል፦በአብዛኛው ለአዲሲቷ ኢትዮጵያ የጋራ ንቅናቄ የሚያወጣቸው ጽሁፎች እና መግለጫዎች ወደ ሕዝቡ በተገቢው ሁኔታ እንደማይደርስ በአንድ ወቅት ተናግረህ ነበር፡፡ ምክንያቱ ምንድርነው? ችግሩ ያለው የት ላይ ነው?
ኦባንግ፦የጋራ ንቅናቄያችን ማንኛውንም ጽሁፍ ከማውጣቱ በፊት በቂ የሆነ ጥናት ያደርጋል፡፡ በተጠያቂነት የምናምን ስለሆነ ለምናወጣቸው ጽሁፎች ማስረጃ እንሰበስባለን፡፡ ከዚያም ጽሁፉ አስፈላጊ ከሆነ በእንግሊዝኛ ብቻ ወይም በአማርኛ ብቻ ወይም በሁለቱም ቋንቋዎች እናወጣለን፡፡ በዚህ አጋጣሚ በሌላ ቋንቋ ለመርዳት የሚፈልጉ ካሉ በራችን ክፍት ነው – ድርሻ የሚለው ነገር በዚህ መልኩ ሊወሰድም ይችላል፡፡ እናም ጽሁፎችን ካዘጋጀን በኋላ ባለን የኢሜይል ሊስት መሠረት በዓለም ዙሪያ እጅግ በርካታ ለሆኑ ግለሰቦች፣ በዳያስፖራም ሆነ አገርቤት ለሚገኙ ለሁሉም የኢትዮጵያ ድረገጾች፣ የሬዲዮ ጣቢያዎች፣ የሚዲያዎች (ዋና ዋና ለሚባሉት የምዕራብ ሚዲያዎችን ጨምሮ)፣ የፖለቲካ ድርጅቶች፣ የአርነት ንቅናቄዎች፣ የሲቪክ ማኅበራት፣ አገር ቤት ለሚገኙ የመንግሥት መ/ቤቶች፣ ባለሥልጣናት እና ቁጥራቸው እጅግ ብዙ ለሆነ ግለሰቦች እንበትነዋለን፡፡ ድርጅቶችንና ሚዲያን በተመለከተ አይደርሰኝም የሚል ይኖራል ብዬ አልገምትም፡፡ ይህ ከሆነ በኋላ ጽሁፎቻችን በኢሜይል የማይደርሳቸውና ከሚዲያ መረጃ የሚያገኙ በሙሉ ድረገጾች ላይ ያነባሉ ብለን ስንጠብቅ በርካታዎቹ ጽሁፎቻችን አይለጥፉም፡፡ በፌስቡክ ወይም በኢሜይል ጽሁፋችንን አንብበው በኢትዮጵያውያን ድረገጽ ላይ ሳይለጠፍ በመቅረቱ ግራ ተጋብተው በየጊዜው የሚደውሉልን (ከኢትዮጵያ ድረስ)፣ የሚጽፉልን፣ ምክንያቱን የሚጠይቁ … እጅግ በርካታ ናቸው፡፡ የሚያሳዝነው በጣም እርግጠኛ የሆንባቸውና ወሳኝ የሆኑ ጽሁፎችም ሳይለጠፉ ቀርተዋል፡፡ ምክንያቱን በጭራሽ በማናውቀው ሁኔታ ለረጅም ጊዜ መለጠፍ ያቆሙ ድረገጾችም አሉ፡፡ እስካሁን የነገሩን ነገር የለም፡፡ እኛ ሥራችን ስለሆነ ለታሪክም ስለሚያስፈልግ የምንልከውን ጽሁፍ ማን እንደደረሰውና ማን በማሰራጨቱ እንደተባበረ መረጃ እናስቀምጣለን፡፡ ሳያቋርጡ የሚተባበሩንና ጊዜው ሲደርስ ስም ጠቅሰን የምናመሰግናቸው ድረገጾችና ሚዲያዎች አሉ፡፡ እና ለማለት የምፈልገው ከእኛ በኩል ምንም ችግር እንደሌለ ነው፡፡ ካለ ግን ለመስማትና ለማስተካከል ዝግጁ ነን፡፡
ጎልጉል፦በቅርቡ እስራኤል አገር በእስር ላሉ ወገኖች የጀመራችሁት እንቅስቃሴ በምን ተቋጨ?
ኦባንግ፦የሚቋጭ ነገር የለም። ከእስር የተፈቱ አሉ። ህጻናት ከተማ እንዲገቡ ተደርጓል። ወደፊት በተከታታይ ከሌሎች አካላት ጋር በመሆን እንሰራለን። በቅርቡ ዝርዝር ሪፖርት የሚኖረኝ ይመስለኛል። እዚህ ላይ ግን አንድ አስገራሚ ነገር መናገር እፈልጋለሁ። እስራኤል ወገኖቻችን መታሰራቸውን የሰማነው በሚያስደነግጥ ሁኔታ ነበር። በሲና በረሃ የደረሰባቸው ግፍ ማንም ኅሊና ያለውን ወገን ያስደነግጣል።እረፍትም ይነሳል። በማያውቁት የሲና በረሃ ውስጥ አካላቸው በገንዘብ እዳ ሲሰረቅና ሲወሰድ ከመስማት በላይ የወገንን ልብ የሚያደማ ምንም ጉዳይ የለም። ከዚህ መከራ የተረፉትንና በመከራ ላይ ያሉትን ለመታደግ ወስነን ርዳታ ያደርጉልን ዘንድ ሶስት ሺህ የኢሜል መልዕክት በአብዛኛው ለኢትዮጵያውያን አሰራጨን። ምላሽ ያገኘነው ከሰባት ሰው ብቻ ነው። ይህ ያስደነግጣል። ምን ሆነናል? ያሰኛል። በዚህ ላይ ብዙ መናገር አልፈልግም፤ ወደ ሌላ ጉዳይ እንሂድ፤ …
ጎልጉል፦በቅርቡ በኖርዌይ ከኢትዮጵያ ጥገኝነት ጠያቂዎች ማህበር አመራሮች ጋር እንዲሁም ከተለያዩ አካላት ጋር ተወያይተህ ነበር፤
ኦባንግ፦የስደት ማመልከቻ ተቀብሎ ከሚወስነው፣ የመጀመሪያ ማመልከቻ ውድቅ ሲደረግ ይግባኝ ሰሚ ሆኖ ብይን ከሚሰጠው፣ ለስደት ማመልከቻ ግብአት ይሆን ዘንድ ውሳኔ መረጃ ከሚያዘጋጀው ላንድ ኢንፎ (Land Info) ከሚባለው ወሳኝ መ/ቤትና በጣም በዝቅተኛ ዋጋ እየሰሩ ጉልበታቸውን ለሚበዘበዙ ተከራካሪ ለመሆን ከሚሰራ ተቋም ጋር ተነጋግረን ነበር። ከሁሉም ጋር ጥሩ የተባለ መግባባት የሰፈነበት ውይይት አድርገን ስለነበር አንድ ለውጥ እጠብቅ ነበር። በግልም መረጃ ልኬላቸዋለሁ። ከውይይታችን አንድ ሳምንት በኋላ ላንድ ኢንፎ ያወጣው አዲስ ሪፖርት የዚሁ ከማህበሩ ጋር በመሆን ያደረግነው ውይይት ውጤት ይመስለኛል። ስራው ተጀመረ እንጂ አላለቀም። ላንድ ኢንፎ በራሱ ድረገጽ፣ በኖርዌጂያን ቋንቋ ይፋ ያደረገው መረጃ በግልጽ እንደሚያሳየው፣ እኛም በተደጋጋሚ ስንናገረው እንደነበርነው የኖርዌይ መንግስት ዲፖርት ለማድረግ የተስማማው ወገኖቻችን የት እንደሚያርፉ ሪፖርቱ ቁልጭ አድርጎ ያሳያል። በራሳቸው ባለሙያና በራሳቸው ቋንቋ የተሰራ በመሆኑ መቀበል የግዳቸው ነው የሚሆነው። በዚህ አጋጣሚ በውይይታችን ወቅት በገቡት ቃል መሰረት ላደረጉት ምስጋና ይገባቸዋል።
ጎልጉል፦በቀጣይ ምን ታስቧል? ምንስ መደረግ አለበት ትላለህ?
ኦባንግ፦በየካምፑ ያሉትን ወገኖቻችንን ሙሉ በሙሉም ባይሆን ከኖርዌይ ጠንካራ አጋሮቻችን፣ ከማህበሩና ከድርጅታችን አባላት ጋር በመሆን ለመጎብኘት ዝግጅት አለን። ሌሎችም ጠንከር ያሉ ስራዎች ይሰራሉ። ቅድም ለማለት እንደፈለኩት ሁላችንም ድርሻ አለን። ማንም አያገባኝም ማለት አይችልም። በኖርዌይ ያሉ ወገኖች አሁን በጀመሩት መንገድ ቢደራጁ ከኖርዌይ አልፈው ሌሎች አገራት ያሉ ወገኖቻቸውን የመጎብኘትና የመርዳት አቅም መፍጠር ይችላሉ። ማህበራቸውን አጠናክረው ቢሰሩ በኖርዌይ እንደማንኛውም ማህበራት የገንዘብ ድጋፍ ማግኘትና ከተረጂነት መላቀቅ ይቻላቸዋል። መደራጀት ወሳኝ ነው። ይህንን ስል አልሞከሩም ለማለት አይደለም። አባላቶች ሙሉ ድጋፍ እንዲያደርጉላቸው ለማሳሰብ ስለፈለኩ ነው። እያንዳንዱ አባል ህግና ደንብ በሚፈቅደው መስራት መብቱን ለማስከበር መስራት ይገባዋል። እጁና እግሩን አጣጥፎ አስቀምጦ ሌሎችን መውቀስ አግባብ አይደለም። የመኖሪያ ፈቃድ ያገኙ ወገኖችም ወንድምና እህቶቻቸውን ለመርዳት፣ ለማገዝ፣ ለመተባበር፣ ለመጎብኘት፣ ችግራቸውን ለመካፈል መነሳሳት አለባቸው። ወረቀት ማግኘት ብቻውን የመኖር ምስጢር አይደለም። የሰው ልጅ ከወረቀት በላይ ነው፡፡ በመረዳዳትና የተቸገሩ ወገኖችን በማገዝ ውስጥ የሚገኘው የህይወት ትርጉምና ምስጢር ይበልጣልና!!
ጎልጉል፡- የዕለት ቀንህ ምን ይመስላል?
ኦባንግ፡- በጋራ ንቅናቄያችን የምንሠራው ሥራ ሁሉ ምንም ድብቅ ነገር ስለሌለ ስልኬም ሆነ የኢሜይል አድራሻዬ የስካይፕና የፌስቡክ አካውንቴ ክፍት ነው፡፡ ማንም ሰው በፈለገው ጊዜ ማግኘት ይችላል፡፡ ከዓለም ዙሪያ አለ በሚባለው መገናኛ ሁሉ መልዕክት ይመጣልኛል፡፡ ምስጋና፣ ድጋፍ፣ ዕርዳታ፣ ነቀፋ፣ ስድብ (ወያኔ ከሆኑም ካልሆኑ)፣ የስብሰባ ጥሪ፣ ለምን ይህንን አትሠራም የሚል ትዕዛዝ፣ አስተያየት፣ የፍቅር መልዕክት፣ … ሁሉም ዓይነት ይደርሰኛል፡፡ አብረውኝ ከሚሠሩት ጋር እየተጋራን እናነበዋለን፣ እንሰማዋለን፣ … ይህንን ብቻ መከታተል በራሱ የአንድ ቀን ጊዜ ይፈልጋል፡፡ ከበርካታ ሰዎች ጋር እገናኛለሁ፤ በየቀኑ የጋራ ንቅናቄያችንን የቤተሰብ መጠን ይሰፋል፤ “ከጎሣ ይልቅ ሰብዓዊነት ይቅደም” የሚለውን በተግባር አይበታለሁ፡፡ በጣም ያስደስተኛል፡፡ ስለዚህ ሁሉንም ነገር ፕላን እያወጣሁ አከናውነዋሁ፡፡ በየቀኑ የማደርገውን በዕቅድ አደርጋለሁ፡፡ ነገር ግን በጣም ጊዜ የሚያስፈልገው ነገር መሥራት ካለብኝ ስልኬንም ሁሉንም ነገር ዘግቼ ጊዜዬን ለብቻዬ አሳልፋለሁ፡፡ ያኔ ደውለው ያጡኝንም ሆነ ፈልገውኝ ያላገኙን በሙሉ ይቅርታ እላለሁ፡፡
ጎልጉል፦“ጥቁሩ ሰው” የሚሉህ ለምንድነው? ስሙ ተስማምቶሃል? ወይስ ……
ኦባንግ፦(ሳቀ!!) ቀለሜ ጥቁር ነው። ጥቁር ሰው ነኝ። በትክክለኛው ቀለሜ ተጠራሁ። ቀናህ እንዴ … !? (በፈገግታ ድምጽ)
ማሳሰቢያ፡ – አቶ ኦባንግ ሜቶ ቃለመጠይቁ ያደረገው በአማርኛ ሲሆን አንዳንድ ጊዜ ሃሳቡን ለመግለጽ እንግሊዝኛ የተጠቀመበትን ቦታ የቃለምልልሱ ፍሰት ለመጠበቅ ስንል በአማርኛ መልሰን አቅርበነዋል፡፡
By Alemayehu Feantauw| LBJ School of Public Affairs
November 16, 2012
The Ethiopian constitution provides for freedom of religion and requires the separation of state and religion. However, the Muslim community in Ethiopia has, for more than a year now, been holding protests at mosques around the country against what is perceived as government interference in religious affairs.
The protesters are demanding that the current members of the Islamic Affairs Supreme Council (Majlis) be replaced by elected representatives and that elections for Majlis representatives be held in mosques rather than in the Kebeles. Some members of the Muslim community accuse the Ethiopian Government of controlling the Majlis and sponsoring the propagation of Al-Ahbash, a little known sect of Islam.
The Ethiopian Government accuses the protesters of being led by extremists who want to establish an Islamic state in place of the current secular federation. The Ethiopian Government responded against some protests in 2012 with deadly force, most recently in Assassa in April and Gerba in October, resulting in the death of at least seven protesters, a large number of injuries, and the imprisonment of a number of protesters on terrorism charges.
The protests were triggered by the suspension of the Awoliyah Muslim Mission School and the dismissal of 50 Arabic teachers via a letter issued by the Majlis. The Awoliyah Muslim Mission School has been a member since 1993 of the Islamic charitable agency known as International Islamic Relief Organization (IIRO), and has been linked to the Saudi Arabia controlled World Muslim League.
The Ethiopian authorities consider Awoliyah to be a breeding ground for a new generation of radical Muslims, which they refer to as “Salafi-Jihadists” or “Wahabi-Salafists”. However, the Muslim protesters have consistently adhered to nonviolent demonstrations, leaving the Ethiopian Government with little to no evidence of behavior or action that could be described as terrorism.
It is clear to date that the Ethiopian Government is manufacturing a security problem where none actually exists. Concerns about ‘terrorism’ in Ethiopia (and the wider world) have degenerated into an irrational suspicion of Muslims, which will continue unabated until Ethiopia and its Western partners reflect more critically on their own perceptions.
The King is dead long live the King
By Graham Peebles
November 14, 2012
It is a new-year in Ethiopia, (belated) happy 2005 one and all. With it comes a new prime minister, Hailemariam Desalegn, deputy PM under Meles Zenawi who died some time in August or was it July. A fog of misinformation and uncertainty surrounds the final months of Meles life, ingrained secrecy being both a political and national characteristic that works against social and ethnic cohesion, strengthening mistrust and division.
It is unclear what route the deputy PM, a Protestant from humble beginnings in the small, desperately poor Wolayta community, took to step into the prime ministerial shoes. Some believe the US administration through its powerful military machine Africom, engineered the sympathetic replacement. The US is Ethiopia’s main donor, giving around $3 billion a year, Ethiopia for it’s part and in exchange for such generosity perhaps, allows the US military to station and launch drones from it’s sacred soil into Somalia, or indeed anywhere the Pentagon hacks choose and the deadly drones can reach.
New Prime Minister same old regime story
The new Prime Minister has worryingly vowed, the BBC 21/09/12 report, to continue Mr. Meles “legacy without any change,” a legacy littered with human rights violations and injustices, which has little to recommend it. Meles ruled over a single party State in all but name, for, as the International Crisis Group (ICG) make clear, “Meles engineered one-party rule in effect for the Tigray People’s Liberation Front (TPLF) and his Tigrayan inner circle, with the complicity of other ethnic elites that were co-opted into the ruling alliance, the Ethiopian People’s Revolutionary Democratic Front (EPRDF).” A dictatorship in fact and form and as is consistent with such regimes, brutal, controlling and intolerant. No matter the accolades expressed on Meles death by senior politicians and diplomats around the world, who like nothing more it seems than a friendly tyrant.
Hailemariam was chosen, it is alleged, simply to give the appearance of an ethnically balanced leadership, that he will have little independence, and dutifully tow the ideologically driven line of Revolutionary Democracy. Whatever the method and no doubt it was constitutionally correct, Hailemariam and deputy Demeke Mekonnen, are now enthroned, let us wish them well for there is much work to be done within Ethiopia.
Old injustices urgent issues
Human rights issues cry out to be dealt with, starting with the immediate unconditional release of all so called ‘political prisoners’, tried and Imprisoned under the internationally condemned, unjust Anti Terrorist Proclamation, for the heinous crime of publicly disagreeing with the TPLF dominated government. The Ethiopian government should, HRW demand, “amend the law’s most pernicious provisions, which are being used to criminalize free expression and peaceful dissent.” Journalists, mainly working outside of Ethiopia and supporters of opposition political parties are the common targets, tried in absentia in Ethiopian courts by a judiciary that functions as little more than a sentencing body for the government and thinks nothing of handing down life sentences to dissenting voices, based on fabricated charges. Human Rights Watch (HRW) make this illegal pattern clear, stating “the use of draconian laws and trumped-up charges to crack down on free speech and peaceful dissent makes a mockery of the rule of law,” both Federal and International.
The government, immersed in paranoia and determined to control all forms of debate and platforms of expression, fire off accusations of terrorist activity to anyone seen to disagree with their disagreeable policies. The ambiguous provision of ‘conspiracy to commit terrorist acts’ is usually cited as criminal activity, or the even more foggy crime of offering ‘moral support’, which has little or no specific meaning and as HRW assert, “is contrary to the principle of legality.” Such ill-defined terms are employed to criminalize dissent and justify the unjust.
Each urgently required reform flows into and out of the other, connected, as they are by the fundamental need to observe basic human rights, at the heart of which sits freedom and justice. Constitutional law provides for the statutory observation of all freedoms of expression that are nevertheless denied in practice or at best grossly restricted. The press, TV and radio is almost exclusively State owned, television is firmly under government control and with literacy resting at around 48% of the adult population is the arm with the greatest reach and influence. Control of the World wide-web is also in the hands of the EPRDF, the sole telecommunications company being listed in the extensive business portfolio of the government, who control and restrict both Internet expansion and use. Over 80% live in rural areas and currently a mere 0.5% (400,000) of the population have Internet access, the second lowest in Sub-Saharan Africa.
Unity in diversity
With between 70 and 80 tribal sets within the seven major ethnic groups and a 45/35% Christian, Muslim split, cooperation tolerance and unity are essential factors in the countries wellbeing and strength, as well as its internal security. As imperial nations have long known a united civilian population is a threat; divide the factions, separate the ethnic groups, fragment the people make them compete, even fight among themselves and maintain dominion. This, contrary to the EPRDF’s policy of Ethnic Federalism devised in 1991 when they took power, has consistently been the regimes approach. All political authority rests firmly within the party controlled by the TPLF, as the ICG report makes clear, “behind the façade of devolution, [the EPRDF] adopted a highly centralized system that has exacerbated identity-based conflicts.”
Self-determination and self-rule for the major regional groups was, on paper, a central component of Ethnic Federalism, however, as The international human rights group Advocates for Human Rights (AHR) in its report on ethnic groups in Ethiopia found, the government, “actively impedes the rights of disadvantaged ethnic groups to self determination.” Far from building partnerships and cultivating cooperation and tolerance, policies flowing from the TPLF/EPRDF’s desire to maximize control in all areas of society, including the powerful religious groups work to encourage fragmentation, create religious dissonance, strengthen ethnic divisions and deny much needed social unity.
Ethiopia has the third largest population of Muslims in Africa and is thought to be the birthplace of Islam in the continent as well as the cradle of African Christianity. The government has for long controlled Muslim affairs via The Ethiopian Islamic Affairs Supreme Council, which is simply a mouthpiece for the ruling party. There has, as Crescent International reports, “been no election in the council for the last 13 years. The council has remained against the rights of Muslims including wearing hijab and congregational prayer in universities.” Muslims have been calling with increasing intensity for the removal of the unelected council and the State sponsored imposition of Al-Ahbash (The Abyssinian) Islam, a movement that blends elements of Sunni Islam with Sufism. Protests against government meddling are now a regular extension to Friday prayers in Addis Ababa. The Washington Post 2nd November reports the new PM speaking to parliament on 16th October, stating, surprisingly given the EPRDF’s involvement in all things religious, that “the government fully respects freedom of religion and “would not interfere in the affairs of religion just as religion would not interfere in matters of politics.” It does indeed seem he is determined to follow in word and deed in the dictatorial duplicitous footsteps of his predecessor.
The Government with predictable consistency has labeled these legitimate demands the actions of ‘religious extremists’ and In July this year resorted to violent means in an attempt to settle the issue, killing four Muslims at prayer and arresting scores more. HRW reported “Ethiopian police and security services have harassed, assaulted, and arbitrarily arrested hundreds of Muslims at Addis Ababa’s Awalia and Anwar mosques who were protesting government interference in religious affairs.“ Religious extremists as we all know means terrorists, the US Army definition of terrorism is worth relating at this point. It is, they say “the calculated use of violence or threat of violence to attain goals that are political, religious, or ideological in nature…through intimidation, coercion, or instilling fear.” Accordingly if name-calling is the name of the game, the EPRDF’s policies qualify them unconditionally for the terrorist label, prefixed with the title, ‘State’
It’s worth noting that Orthodox Christian leaders have spoken out in support of their Muslim brothers and aired their own concerns at government interference in all things religious. The head Christian is also a regime appointee. The richness of the countries culture lies in its ancient ethnic diversity and a deeply religious nature that infuses all areas of cultural life, expressed by both orthodox Christians and Muslims who, despite the governments best effort have lived peacefully side-by-side as it were for generations.
Ethnic division centralized discriminatory rule
Regional divisions are being strengthened as ethnic groups are forced to compete for life saving handouts administered by the EPRDF through their network of regional councils. The Kebeles and Woreda’s reach into every village and household, stomach and mind in the country, distributing a range of development support from international donors, including emergency food relief determined by allegiance to the ruling party. Along with this illegal immoral act that needs the urgent attention of donors, whose silence and apathy makes them complicit in the regimes criminality, AHR found the EPRDF use discriminatory tactics to “interfere with the rights of disadvantaged ethnic groups” in all areas of civil society.
Employment is all too often conditional on party affiliation, teachers thought to be supporters of opposition parties are harassed, trade unions, supported within the liberal constitution, if not affiliated with the regime party face dismantling, the members and leaders intimidated and threatened. And Oromo business people, AHR discovered, “are denied business licenses without explanation and face police harassment targeted at customers, suppliers, and employees.”
In schools and colleges both teachers and students are exposed to political indoctrination and ‘encouraged’ to join the ruling party; continued employment and studies being a carrot, unemployment and expulsion the regime stick, membership of the Oromo Liberation Front a guarantee of both. In areas relating to culture, AHR found ”Oromo’s e.g. do not feel free to speak Oromiffa in public or to use distinctively Oromo names,” leading Oromo cultural figures have been persecuted and the Charities and Societies Proclamation – another poisonous piece of legislation that needs revising or scrapping, restricts the development of cultural relationships with members of the diaspora.
Forced from village to Villagization
Ethnic groups forced into villagization programs by the government as they sell off large tracts of land to foreign corporations, make easy targets for a regime pursuing the fragmentation of society and the exploitation of the people. Large numbers have been forcibly re-located, in Gambella alone HRW report, “approximately 70,000 people were slated to be moved by the end of 2011,” into settlements that provide no health services or clean water and often lack schools. Quick to capitalize on the child’s plight Government officials, AHR report “force schoolchildren in these villages to abandon their studies to provide labor for constructing shelters.” An illegal action adding further, to the catalogue of State criminality or to give it its US army title, State terrorism.
It is projected that if the herding of indigenous people continues at the present rate, all rural dwellers, that’s 80% of the population, will be living in one or other of these government created villagization centers by the next decade, without any consultation with those affected, no matter the party line on participation and voluntary movement. It’s hard to discuss social engineering and ancestral land rights with armed solders whilst your home is demolished. Violent coercion is widespread, HRW again ‘security forces enforcing the population transfers have been implicated in at least 20 rapes in the past year. Fear and intimidation are widespread among affected populations.”
Divide and rule extends into the very heart of ethnic communities, families are routinely broken up when driven into the villagization settlements, making women and children particularly vulnerable, as AHR found “in rural areas typically populated by disadvantaged ethnic groups are often victims of human trafficking. The Government has taken no meaningful measures to prevent such trafficking or to provide assistance or support to victims.” Trafficking of women within Ethiopia and overseas, often to the Gulf States almost always equates to prostitution or forced domestic labor, where sexual abuse, violence and degrading treatment is the common experience.
United in purpose
The EPRDF has divided, inhibited and controlled the people of Ethiopia. Fear and intimidation their weapons of choice, wielded without recrimination, compassion or regret, the ‘international community’, who supply a third of the national budget uninterested in their brutality act not in support of the people. The opportunity presented to and by the change of Prime Minister has (to date) proven to be nothing more than a hollow hope. The cry of the people ignored once more, their voices cast into the darkness and dismissed.
The political opposition, fragmented and dysfunctional, offers no vision of change, however there is a powerful alternative responsible group; It is the worlds ‘second superpower’, it is the rich diversity of the people and the strength inherent in their potential unity, standing together in peaceful defense of social justice, freedom and human dignity. The people of Oromo and Amahra, Tigray and Somali, Sidama, Gurage, Wolaita and Afar, look to each other and fear not, look to your neighbors and friends, share your concerns, your hopes, and fear not; for fear is the weapon of the bully the enemy of the good. Look to the next village, communicate and organize, fear not, for fear inhibits and controls. Look to the adjoining street and neighborhood where live others, who too shiver in fear of the police and armed forces, the Kebeles and Woredas who in the full light of day distribute food, jobs, education opportunities and health care based on illegal partisan discrimination.
Unity of the people, rich in diversity united in purpose, is the need and song of the time, for Ethiopia and indeed for the world. Together there is safety and strength beyond measure, “when there is no enemy within, the enemies outside cannot hurt you,” proclaims an African proverb. This truth applies to the individual, the family the people of a nation. Brothers and sisters of one humanity we are, our pains are shared, so too our joys and hopes. No government can withstand the unified strength of a people held together by a common and just cause, acting peacefully in honor of freedom and justice. Such is the need within the wonderful land of Ethiopia, the people of which have suffered much and for far, far too long.
[i] [i] http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-19672302
[ii] http://www.crisisgroup.org/en/regions/africa/horn-of-africa/ethiopia-eritrea/b089-ethiopia-after-meles.aspx
[iii] http://www.hrw.org/news/2012/06/27/ethiopia-terrorism-law-used-crush-free-speech
[iv] http://www.hrw.org/news/2012/06/27/ethiopia-terrorism-law-used-crush-free-speech
[v] www2.ohchr.org/english/bodies/cescr/…/AHR_Ethiopia_CESCR48.pdf
[vi] http://www.crescent-online.net/2012/05/muslims-in-ethiopia-suffer-discrimination-and-alienation-3118-articles.html
[vii] http://www.hrw.org/news/2012/08/15/ethiopia-prominent-muslims-detained-crackdown
[viii] http://www.chomsky.info/articles/200205–02.htm
[ix] http://www.culturalsurvival.org/ourpublications/csq/article/resettlement-and-villagization-tools-militarization-sw-ethiopia
BY Handino, M., Lind, J. and Mesfin, B |UK Institute of Development Studies
October 2012
Meles Zenawi, the long-serving Ethiopian Prime Minister since 1995 and leader of the Ethiopian People’s Revolutionary Democratic Front (EPRDF) coalition, passed away in August. His death sparked considerable concern and debate internationally. The political stability of Ethiopia – the largest recipient of overseas development assistance in Africa – was put into question. Would the loss of Zenawi upend a decade of staggering official economic growth? Would it halt the transformation of Ethiopia from a famine-plagued country to a regional hegemon in the Horn of Africa?
Meles sought to replicate the Chinese growth ‘miracle’ and to craft a distinctly Ethiopian version of this that has been labelled ‘developmental authoritarianism’ by outsiders. He dismissed human rights critiques from many directions and squeezed the space for opposition and civic society to organise around governance and rights-based concerns – unless part of officially sanctioned institutions.
Foreign donors quietly criticised his policies – more vocally after the post 2005 elections – yet maintained substantial aid commitments to the country in the long term. With his death, some western critics have sought to cast the transition as an opportunity for Ethiopia’s development partners to press governance and human rights concerns yet again. However, the implications of the transition to a new PM and leadership at the top of the EPRDF are far from certain.
The first issue of a new policy briefing series from IDS explores the implications of Meles’ death for Ethiopia’s political stability, geo-political relations and development pathways. The IDS Rapid Response Briefings are published by the Institute of Development Studies and aim to provide high level analysis of rapidly emerging and unexpected global events and their impact on global development policy and practice. The briefings provide expert perspectives, opinions and commentary from around the world drawing on the experience and expertise of IDS’s 1000 alumni and 250 partners.
So, what are the implications of Meles’ death?
Politics
Meles’ successor, Hailemariam Dessalegn, Foreign Minister and Vice Premier since 2010, from the EPRDF, became acting PM under party rules in September. Crucially, Hailemariam is from the southern part of the country – Wolaita more specifically – and was not a member of the Tigrayan People’s Liberation Front (TPLF) that holds ultimate power in the coalition.
While Hailemariam’s appointment has been welcomed by Southerners within Ethiopia, representation of SNNPR in the military and federal command structure is minimal or absent altogether. The TPLF maintains control over the National Intelligence and Security Services, as well as the all-powerful federal police. A majority of recent key military appointments were from Meles’ home Tigray region, which has led some to speculate that Hailemariam’s appointment is a calculated political move by and for the TPLF, allowing them to maintain de facto political authority behind a cloak of ethnic pluralism.
Meles’ death exposes the dangers of a state built around one man, but he also leaves behind a formidable political machine. For Hailemariam the challenge is whether and how he can manage the machine. Members of competing elites may fight for control of this machine and ethnic movements on the periphery could be emboldened to exploit a perceived power vacuum. Eritrea might also sense an opportunity to destabilise its neighbour. The question is whether perceived economic development and prosperity will willingly be traded for political instability – even by those at loggerheads with the central state.
Geo-politics
Ethiopia’s presence and capacity for global influence may well diminish. Meles courted Chinese largesse and trade and investment deals with other non-conventional donors such as Turkey, Brazil and India. He was an astute political game-player and realised that many more strategic issues could be used to assist western powers and, therefore, ensure their eventual quiescence when human rights abuses were carried out.
Ethiopia is a key strategic ally in counter-terrorism efforts by the US and its allies in the Horn. Meles opened Ethiopia’s doors to U.S. geostrategic interests, through positioning drones at Arba Minch in the south of the country, which enables greater U.S. geostrategic reach in and around Somalia, and providing proxy forces for the U.S.-backed invasion of southern Somalia in 2006.
Meles deftly negotiated the intricacies of regional diplomacy in the Horn, cultivating close ties with both Sudans. He championed regional economic integration and was deeply engaged in the Lamu-South Sudan-Ethiopia Transport project (LAPSSET) as well as several hydroelectric schemes under which Ethiopia sought to position itself as a regional energy exporter.
Economy
In spite of significant economic growth over the past decade and important gains in reducing poverty, Hailemariam inherits formidable economic challenges. These are dominated by the need to find secure livelihoods for a large and growing population and the acute vulnerability of its major economic sector – rainfed agriculture which is dominated by small plots that are leased by the government. Two thirds of the economy is controlled by government through nationalised and ‘para-statal’ enterprises, many of which fall under the control of TPLF figures.
The current picture is mixed: economic vibrancy is apparent in Addis Ababa and other major cities as construction booms and the consumption economy grows. Yet unemployment is rising – particularly in urban areas, inequality is widening and inflation has surged in recent years. Balancing the complex interrelations between transformations in agriculture, urbanisation, employment generation and maintaining a reasonable cost of living is the challenge facing the new Prime Minister.
By Yohannes Anberbir | The Reporter
In an unprecedented move, the Ethiopian Ministry of Defense (MoD) is set to enter the country’s financial sector establishing what it calls “Army Bank”.
According to the minister of Defense, Siraj Fegessa, MoD is undertaking preparations for the bank to go operational in the current fiscal year.
The plan was announced on Wednesday when Siraj presented the ministry’s quarterly performance report and program for the current fiscal year to the Foreign Defense and Security Standing Committee of the House of Peoples’ Representatives.
He also indicated that a steering committee has been established to discuss the issue with the Central Bank and devise ways on how to establish the Army Bank.
Having recalled that the ministry have been trying to establish a micro finance enterprise last year, he also explained that the main aim of forming the bank is to help military personnel develop the culture of saving and help them be owners of a house.
He also made clear that the establishment of a micro finance enterprises was not realized as the Central Bank did not give the license because of legal issues. He, however, told the standing committee that the ministry has the legal backing to establishing the bank and that the steering committee is currently working on the matter.
According to the Siraj, MoD has established the “Defense Force Foundation” whose primary task is providing basic goods and services to members of the armed forces. For this current year the foundation will be engaged in the construction of houses for army members, Siraj said.
However, the National Bank of Ethiopia (NBE) neither knows about the Army Bank nor has it received any formal request for licensing.
Public Relations head with the NBE, Alemayehu Kebede, told The Reporter that the NBE has the responsibility of delivering the right information for anyone who wants to establish a bank and the Ministry of Defense might have gained this information.
He, however, indicated that the NBE has not received any application from Ministry of Defense and if the MoD submits a formal request the matter will be dealt with based on the legal work procedure.