ፕሮፌሰር ዓለማየሁ ገብረማርያም

ትርጉም ከነጻነት ለሃገሬ

በዴሞክራሲ የአንድነት ጎዳና ላይ?

በጁን 2012 ‹‹ኢትዮጵያ፡ በሕገ መንግስታዊ ዴሞክራሲ ጎዳና ላይ›› የሚል ጦማር አቅርቤ ነበር፡፡ ‹‹በርካታማ ሕበረሰቦች ከጭቆና ወደ ዴሞክራሲ ሽግግርን ሲያስቡና ሲንቀሳቀሱ፤ እንቅስቃሴያቸውን የሚገቱ በርካታ ፈተናዎች›› እንደገጠሟቸው በማስረጃ የተደገፉ ታሪካዊ እውነታዎችን ጠቅሼ ነበር:-

ከአረብ ‹‹መነሳሳት››ከታየው ልምድ በመነሳት ሕገ መንግስታዊ ቅድመ ውይይት እንደሚያስፈልግ ጠቁሜ አንዳንድ ሃሳቦችም ሰንዝሬ ነበር፡፡ በኢትዮጵያ የዴሞክራሲያዊ ሕገ መንግስት ፍለጋና የዴሞክራሲያዊ ሕገ መንግስት ግቡ ዙርያ ጥምጥም መንገድ፤ አድካሚና ተስፋ ሞጋች ይሆናል፡፡ይም ሆኖ የማይቻል አይደለም………..ግጭትን አስወግዶ ሰላማዊ ሽግግርን ተግባራዊ ለማድረግ፤ተፎካካሪ አለያም በተናጠል ያሉት ሁሉ በአንድ ላይ መስራት ይኖርባቸዋል፡፡ ይሄ ደግሞ በዋናው ግብ ላይስምምነትንና መቻቻልን መግባባትን ይጠይቃል፡፡ በዚህ የሽግግር ወቅት ሕዝባዊ የሲቪክ ማሕበረሰብን በአዲሱ ሕገ መንግስት ዙርያ ማስተማርን ያካትታል፡፡ የኢትዮጵያ ፖለቲካ ፓርቲዎች፤ ድርጅቶች፤ አመራሮች፤ ምሁራን፤ ሰብአዊመብት ተሟጋቾች፤ እና ሌሎችም የጉዳዩ አካላት፤ ስርአት ባለው ፕሮግራም ተካተው ትምህርትና አስተባብሮ ማሰለፍን መውሰድና ማዳረስ በዚህም ለዴሞክራሲ ሽግግር የሚጠቅመውን ሁሉ ተግባራዊ ማድረግ  ይኖርባቸዋል፡፡ ከጭቆና ስርአት ወደ ዴሞክራሲያዊ ስርአት ስኬታማ የሆነ ሂደት ለማድረግ ኢትዮጵያዊያን የመነጋገርንና የመመደራደርን ጥበብ ሊማሩ ይገባል…….››

እነሱ በታችኛው የጭቆና ጎዳና ላይ የኋሊት እየተዘወሩ ነው፤ እኛስ በዴሞክራሲ አውራጎዳና ላይ ወደፊት እየተጓዝን ነው?

ለአንዳንድ ሰዎች ለገዢዎች ባለስልጣኖች ወይንም ለመጪው እውነቱን መንገር ቀላል ነው፡፡ ያለምንም ችግር እነዚህን ስልጣንን አላግባብ የሚጠቀሙትን ጥፋት መስራታቸውንና ልክ አለመሆናቸውን ማሳወቅ፤ ጥፋታቸው ምን እንደሆነ፤ጥፋታቸውን እንዴት ማረም እንደሚችሉና ጥፋት ለፈጸሙባቸውም ትክክል በማደረግ ማሳረም አንደሚችሉ፡፡ ነገር ግን ‹‹ማንነታቸውን›› መለየት በማይቻልበት “ተቃዋሚዎች” እውነትን ማሳወቁ ቀላል አይደለም፡፡ ስለዚህም ላልታወቁት “ተቃዋሚዎች” ለማስረዳት ከሞመከር ይልቅ: “እነሱ በታችኛው  የጭቆና ጎዳና ላይ የኋሊት እየተዘወሩ ነው፤ እኛስ በዴሞክራሲ አውራጎዳና ላይ ወደፊት እየተጓዝን ነው? ከዚህ በኋላ ቀጣዩ ጉዟችን (ወይም መቆሚያችን) ወዴት ነው? የሚል ጥያቄ ማንሳት እመርጣለሁ፡፡ ይህን መሰሉ ጥያቄ መሰንዘር ያለበት ‹‹ለተቃዋሚ አመራሮች ነው››:: ግን ለጥቂትጊዜያትም እነዚህ አመራሮች እንማንናቸው እንማንስ አይደሉም በሚል ግራ መጋባት ውስጥ ነበርኩ፡፡

ባለፈው ሴፕቴምበር ‹‹የኢትዮጵያ ተቃዋሚዎች በዴሞክራሲ ማለዳ ወቅት?››  በሚል ርእስ አንድ ጦማር አቅርቤ ነበር፡፡ ድምጼን ከፍ አድርጌ (እስካሁን መልስ ባላገኝም) ‹‹በኢትዮጵያ ተቃዋሚው ማነው?›› ብዬ ጠይቄ ነበር፡፡ አሁንም ሆነ ያንጊዜ ግራ እንደተጋባሁ መሆኔን መናዘዝ እወዳለሁ፡፡ ‹‹በአግባቡ የተደራጀና የማያወላውል አስተማማኝ ተቃዋሚ ፓርቲ እንደሌለ እረዳለሁ:: አንድም ጠንካራና ግንባር የፈጠረ የህብረት ፓርቲ  የገዢውንመንግስት ፖለቲካም ሆነ ፍልስፍና የሚሞግት የለም፡፡ በምሑራን ግንባር ቀደምትነት የተቀናጀና የተጠናከረ አንድም ፓርቲ ያለ አይመስልም፡፡ ሁሉንም ሙያዎችና ማሕበራት፤ሃይማኖቶችን ያቀፈ የሲቪል ማሕበረሰብ ስብስብም የለም፡፡ ለወጥ ባለ አባባል፤ ‹‹ተቃዋሚው ያው ከዚህ በፊት እንደሚታወቀው ደካማ፤ ልፍስፍስ፤ ቅርጽ ያልወጣለት፤ ተጣምሮ አሁንም ከነድክመቱ፤ተከፋፍሎ፤ እርስ በርስ ለመናቆር የሚሽቀዳደሙትና ለገዢውፓርቲ የመጠናከርያና የግዛት ማራዘም አስተዋጽኦ የሚያደርጉት ናቸው? ያው አሁንም በማጉረምረም ብቻ ሰብአዊ መብትን ለማስከበር የሚጥሩት፤ የሲቪክ ማሕበረሰቡን የሚያደራጁት፤ጋዤጠኞች ተብዬዎቹ አገልጋዮች፤ እና ፈራ ተባ የሚሉት ምሁራን ናቸው? በመሳርያ ገዢውን ሃይል ገርስሰው የሚጥሉት ናቸው ተቃዋሚዎች? እራሱን በተቃዋሚነት ፈርጆና ሰይሞ ያስቀመጠችው/ው ሁሉ ናቸው ተቃዋሚዎች:  ወይስ ከላይ የተዘረዘሩት አንዳቸውም አይደሉም?

የመጨረሻዋን እንጥፍጣፊ ብሬን ለውርርድ የማቀርብበት ጉዳይ ግን የመለስ ዜናዊ አምላኪ ደቀመዝሙራን ከዚህ በኋላ ወዴት ወዴት ነው የምትሄዱት ቢባሉ ለማስረዳት አንዳችም ችግር የለባቸውም፡፡ በእርግጠኛነትም: ሰማይና መሬት ቢደበላለቁም፤ በመለስ ‹‹ዘልዓለማዊ አሸብራቂ ኮቴ ፈለግ›› እየተመራን አሸሸ ገዳሜያችንን እያስነካን፤ ጮቤ አየረገጥን የሀደሰና ግድብ ሥር የተቀበረልንን ወርቅ ለማፈስና በየዓመቱም 10. 12. 15 በመቶ የኤኮኖሚ እድገት እያልን ከፍ ከፍ ብለን በመብረር መንገዳችንን እንቀጥላለን ይሉናል……….›› እኔም የጉዞ አውራ ጎዳና ቀይሶ ወደ የህልም  መንገድ መሄዱ  ክእጅና እግርን አጣጥፎ ማፋጨት ለእናት ሃገር ከመቆዘሙይሻላል ባይ ነኝ፡፡

ለመሆኑ ጥያቄው ተቃዋሚ መሆን ወይም አለመሆን ነው እንዴ? በተቃዋሚ ጎራስ መሆን ማለት ምን ማለት ነው? በተቃዋሚ ጎራ ውስጥስ ለመካተት አንድ ሰው ምን ሊያከናውን ወይም ሊያደርግ ይገባዋል? ተቃዋሚ መሆንስ ገዢውን ፓርቲና በውስጡ የተካተቱትን በመሳደብ በማጥላላት፤ በመፎከር፤ጥርስ በመንከስ፤ ስልጣንን አለአግባብ የሚጠቀሙትን በመውቀስና በመተቸት በስድብ ላይ ስድብ መከመር ነው? ስልጣንን አለአግባብ የሚጠቀሙበትንስ በመቃወም በተቃውሟችን የሞራል የበላይነትስ ማግኘት? እነዚህን አለአግባብ ማንኛውንም ጉዳይ የሚጠቀሙበትን ያለ እቅድ ያለግብ መቃወምስ ተቃዋሚነት ነው?

በተደጋጋሚ እንዳስቀመጥኩት የመለስ እምነቱ ‹‹ተቃዋሚዎች እራሳቸውን ከሚያውቁት በላይ መለስ ተቃዋሚዎችን ማወቁ ነው››::

መለስ በተቃዋሚዎቹ ከምር የስቅባቸው ነበር፡፡ የተቃዋሚዎችን አመራሮች የእውቀታቸው ደረጃ ከሱ ታች አድርጎ ነበር የሚገምተው፡፡ባስፈለገው ወቅትና ጊዜ፤ ሊያፌዝባቸው፤ሃሳባቸውን ሊያጣጥል፤ ሊበልጣቸው፤ማንም ከማንማ ሳይል ሊያላግጥባቸው እንደሚችል ያምን ነበር፡፡እርባና ቢስ ብሎ ስለሚያስባቸው፤ ለስልጣኑ አስጊና ተቀናቃኝ ይሆናሉ የሚል ስጋት አልነበረውም፡፡ በሚያደርጋቸው ሕዝባዊ ዲስኩሮቹ ሁሉ እንዳፌዘባቸው፤ እንዳዋረዳቸው፤መሳቂያ መሳለቂያ ሊደርጋቸው እንደሞከር ነበር፡፡ ተቃዋሚዎቹን የዕለት ተዕለት ክትትልና ቁጥጥር  ከጥፋታቸው እንዲመለሱም ቁንጥጫና ትንሽም በሳማ ለብ ለብ እንደሚያስፈልጋቸው ጨቅላ ሕጻናት ነበር የሚያያቸው፡፡ እንደእውነቱ ከሆነም ባለፉት የግዛት ዘመኑ መለስ ተቃዋሚዎቹን እንዳለውም በሁሉም መልኩ ቀድሟቸው በልጧቸው፤ ቀልዶባቸው፤ መሳቂያ አድረጓቸው ነበር፡፡አሁንም የመለስ ደቀመዝሙሮችና እሱ የፈጠራቸው በፈጠረላቸው ብቻ የሚመሩት የራሳቸው የሆነ አንዳችም ነገር የሌላቸው ‹‹ሰብ ግዑዛን›› በመራቸው መንገድ የውርየድንብራቸውን ለመጓዝ ነው እቅዳቸው፡፡

‹‹ተቃዋሚዎች›› አሁን የት ናቸው? 

ምናልባት በኢትዮጵያ ያሉትን ‹‹ተቃዋሚዎች›› ከእንግዲህ ጉዟችን ወዴት ነው የሚለውን ጥያቄ ማንሻ ጊዜው አማካኝ ላይሆን ይችላል፡፡ይልቁንስ አሁን ተቃዋሚዎች የት አሉ (የትም የሉም) የሚለውን መጠየቁ አግባብ ሊሆን ይችላል፡፡ ለኔ አመቺው ነጥብ፤‹‹ተቃዋሚው በአሁኑ ጊዜ፤ ወደ በቃኝ፤ አጉራህ ጠኛኝ፤ ወደ ተስፋ መቁረጡ፤ ወደ መሳቀቁ፤  ገለል ወደ ማለቱ ነው፡፡ ‹‹ተቃዋሚውን›› እንደተደገመበት አይነት ፈዝዞ ስልጣንን አለአግባብ ተከተለ ነው ማለት እችላለሁ፡፡ ‹‹ተቃዋሚው›› ደህንነት ያጣ፤ አጀንዳ ቢስ፤ አቅመ ቢስ፤ አቅጣጫ ቢስ፤ ራዕይ የሌሌለው ሆኖ ነው የሚታየኝ፡፡ ‹‹ተቃዋሚው›› ግራ የተጋባ፤ ተሸመድምዶ ያለ ነው፡፡ በአንድ ወቅት ‹‹ተቃዋሚው›› አንድ ላይ የሆነበት፤ በአንድ የቆመበት፤ጠላትን በአንድ ላይ የተጋፈጠበት፤እና በአንድ ላይ ለወህኒ የበቃበትም ጊዜ ነበር፡፡ የ2005 ምልሰት! ያኔ ‹‹ተቃዋሚው›› የዘርን፤ የጎሳን፤ የሃይማኖትን፤ የቋንቋን፤ የዓላማን እና ሌሎችንም ልዩነቶች ወደ ጎን አሽቀንጥሮ ጥሎ ለነጻነትና ለዴሞክራሲ በአንድነት የቆመበት ወቅት ነበር፡፡ ያ ራዕይ ደግሞ ተቃዋሚዎችን በወንድማማችነትና እህትማማችነት መንፈስ አስተሳሰራቸው፡፡ ‹‹ተቃዋሚው›› አንድ ሆኖ መለያየትን ትቶ በቅንጅት፤ ውስጣዊ መቆራቆስን በመተው ሊከፋፍሉትና ሊያለያዩትበሚጥሩት ላይ በአንድነት ቆሞ አሸነፋቸው፡፡

ባለፉት ሰባት ዓመታት፤ ‹‹የተቃዋሚዎች›› የነጻነትና የዴሞክራሲ ራዕይ ቀስ በቀስ ባለመግባባትና በመወነጃጀል እየከሰመ ሄዷል፡፡በተቃዋሚው ጎራ መወያየት በመነታረክ ተተክቷል፤ ተግባርም ወደ ባዶነት፤ ሕብረት ወደመለያየት፤ መቀናጀት ወደ ግላዊነት፤ መሰባሰብ ወደ መለያየት፤ መፈቃቀር ወደ መጠላላት፤ መቻቻል ወደ አለመግባባት ተለውጧል፡፡ ‹‹ተቃዋሚው›› ለውጥን ይፈልጋል:: በለውጡም ኢትዮጵያን ከጭቆና በማላቀቅ የዴሞክራሲ ባለቤት ሊያደርጋትይመኛል፡፡ ግን ዶክተር ማርቲን ሉተር ኪንግ ጁንየር እንዳሉት፤ ‹‹ለውጥ በመንኮራኩር ተጭኖ የማይቀር ነገር አይደለም: ሊገኝ አይችልም፤በማያቋርጥ የነጻነት ትግል እንጂ፡፡ ወገባችንን ጠበቅ አድርገን ለነጻነታችን መጣር አለብን፡፡ ወገብህ ለመጥ ካላለ ጠላትህ ሊጋልብህ አይችልም… ከልምድ እንዳየነው ጨቋኝ ገዢ ነጻነትን በፍቃደኛነት አይሰጥምበተጨቋኞች መገደድ ይኖርበታል››

የኢትዮጵያ ‹‹ተቃዋሚ›› ሃይሎች፤ ወገቡን ጠበቅ አድርጎና ጥርሱን ነክሶ ፍላጎቱን ማሳወቅና ማግኘት አለበት፡፡ ወገብን ማጥበቂያዎች በርካታ መንገዶች አሉ፡፡ስለሰብአዊ መብት መከበር መናገርና፤ ገዢዎች የሚያደርሱትን በደል ግፍና ጭቆና መናገርም ወገብን ማጠንከር ነው፡፡ ጥፋቶች መስተካከል እንዳለባቸው መሞገትም ቀበቶን ማጥበቅ ነው፡፡ በእኩዮች ፊት ዓይን መግለጥና የተደፈነ ጆሮን እንዲሰማ ማድረግ ጠንክሮ መቆም ነው፡፡ ለማንም ቢሆን አግባብነት ከሌለው አሻፈረኝ ማለት መቻል ብርታት ነው፡፡ ለገዢ ባለስልጣናት ስህተታቸውን ማሳወቅ ጥንካሬ ነው፡፡ ዶ/ር ኪንግ እንዳሉት ‹‹የፍፁምነት ሕግ አለያም ምሉዕ ሕግ ከሰው ሰራሽ ደንብ ጋር የሚጣጣም የሞራል ሕግ ወይም የፈጣሪ ሕግ ነው፡፡ ሕጋዊነት ያጣ ሕግ ደሞ ከሞራላዊ ሕግ ጋር የማይጣጣም ነው::››  በጃንዋሪ 2011 ሳምንታዊ የሆነ ጦማር ‹‹ከአፍሪካ ጨቋኝና ግፈኛ ገዢዎች ውድቀት በኋላ›› አቅርቤ የሚከተሉትን ጥያቄዎች አንስቼ ነበር፡፡‹‹በአሸዋ የተገነባው የፈላጭ ቆራጭ ገዢዎች ግንብ ሲደረመስና የቅዠት ቤተ መንግስታቸው ፍርስረሱ ሲወጣ አፍሪካ ምን ትሆናለች? አፍሪካ መላቅጡ የጠፋ ትሆንና መልሶ ለመገንባት የምታስቸግር ፍርስራሽ ትሆናለች? የፈላጭ ቆራጮቹስ መጨረሻስ ምን ይሆናል?

ባለፈው በጋ ወራት ያለፈው የጨቋኞች ስርአት ገንቢው መለስ ዜናዊ ካለፈ በኋላ በኢትዮጵያ ያለው የጭቃ ግንብ መስፋፋትን እያስመሰከረ ነው:: የታሪክ ሚስጥራዊነት ግን አሁን ያለው ጥያቄ እኩይ ገዢዎች ላለፉት ሁለት አሰርት ዓመታት ሊያደርጓት እንደሞከሩትና ኢትዮጵያ ትፈራርሳለች ወይስ ትጠነክራለች የሚለው አይደለም፡፡ እነዚያ ለኢትዮጵያና ኢትዮጵያዊያን ቀና ማሰብ የሚጎመዝዛቸው የእርኩስ መናፍስት ስሪቶች ከሚያመልኩትና አንቀጥቅጦ ሲያምሳቸው ከነበረው የቅዠት ሳጥን ሞት በኋላ እርስ በርሳቸው ወደ ፍርስራሽነት በመንደርደር ላይ

ናቸው፡፡ ባለሕልም እንጀራቸው ሲሞት የነሱም እንጀራቸው እያረረና እየሻገተ ነው፡፡ አባባሉ እንደሚያስረዳው‹‹በዕውራን አምባ አንድ አይና ብርቅ ነው›› አሁን እንግዲህ አይነ ብርሃናቸው የለም ከዚሁ ጋርም በራሳቸው ጥፋት፤ ተንኮል፤ ድክመትና መሰሪነት የሚይዙት የሚጨብጡት ጠፍቷቸው በመደነባበር ላይ ናቸው፡፡

አሁን ‹‹አጣዳፊው ጉዳይ›› ኢትዮጵያዊያን ተቃዋሚ መሪዎች ለዴሞክራሲ ያላቸውን እቅዳቸውንና ራዕያቸውን በአስቸኳይ ማዘጋጀት ነው፡፡ኢትዮጵያዊያን የሰብአዊ መብት ተሟጋቾች በሕግ የበላይነት የሚመራ ሕብረተሰብ ለመፍጠር ራዕያቸውን ማቀድ ያለባቸው አሁን ነው፡፡ኢትዮጵያዊያን የተቃዋሚ መሪዎችም የመገናኛ መረቦቻቸውን በጥንቃቄና በእርጋታ በመዘርጋት ከየአቅጣጫው ያለውን የሕብረተሰብ ክፍል በማሰባሰብና በመረቡ ግለሰቦችንም ሆነ ማሕበረሰቡን፤ በአንድ የማሰለፉ ወቅት አሁን ነው፡፡ ከጭቆና አገዛዝ ወደ ዴሞክራሲያዊ ስርአት የሚደረገውን ሽግግር ምሁራን ማመቻቸት ያለባቸው አሁን ነው፡፡ ሁሉም ነጻነትና ዴሞክራሲን የሕግ የበላይነትን የሚፈልግ ሁሉ አሁን ነው በአንድ ላይ ለመቆም ስምምነታቸውን ይፋ በማድረግ መንቀሳቀስ ያለባቸው፡፡ ካለፈው የግፍ ሰንሰለት ማነቆ እራሳችንን ማለቀቂያው ጊዜ አሁን ነው፡፡ ለሁሉም የኢትዮጵያ ልጆች ስንል የተጫነብንን የዘርና የጎሳ ፖለቲካ አሽቀንጥረን መጣያው ወቅት አሁን ነው፡፡ ለብሔራዊ አንድነት መቆሚያና መሰባሰቢያችን አሁን ነው፡፡ ለሃቅና ለይቅር ባይነት መወሰኛችን አሁን ነው፡፡ እራሳችንን ከጭቆና እኩይ ምግባርተኞች አላቀን፤ሰብአዊ ክብራችንን የምናረጋግጥበት ጊዜ አሁን ነው፡፡ አሁን እርስ በርስ የመወነጃጀያና የመለያያ የጣት መቀሰርያ የእልህ መወጫና የእርስ በርስ መናቆሪያ ወቅት አይደለም፡፡ አሁን እስቲ ይሁና በማለት አፋችንን የምንለጉምበት ጊዜ አይደለም፡፡ አሁን አይናችን እያየ አላይም የሚልበት ጊዜ አይደለም:: ጆሯችን አሁን አይደለም አልሰማም ማለት ያለበት ሊከፈት ሊያዳምጥ ሊሰማ የግድ ወቅቱ ነውና፡፡

ከዚህስ በኋላ ጉዟችን ወዴት ነው? ከዚህ በኋላ የራሴን ጥያቄ እኔ አጠር አጠር እያደረግሁ ለመመለስ እሞክራለሁ፡፡ ተቃዋሚው ሃይል ዴሞክራሲያዊ አስተዳደርን ለመምራት በጎዳናው ላይ መሆን አለበት፡፡ በቅድመ ዴሞክራሲ ጭቆና የነበረችውን ኢትዮጵያን ለመገንባት

ተቃዋሚው ሃይል የዴሞክራሲ ድርጊት እቅዱን በአግባቡ መንደፍ አለበት፡፡ ዋነኛው ካለፉት ሰባት ዓመታት ልንማርና መስወገድ ያለብን ለመቃወም በሚል ብቻ ዝም ብሎ መቃወም መቃወም መቃወም ያለግብና ዓላማ ሊሆን አይችልም፡፡ የተቃዋሚዎች ሚና በስልጣናቸው የሚባልጉትን መቃወም ከሚለው ባለፈ ሊሆን ይገባል፡፡ የተቃዋሚዎች ድርሻ በሃገሪቱ ላይ በሚመሰረተው ዴሞክራሲያዊ ስርአት እቅድና ራዕይ ላይ መሆን ይኖርበታል፡፡ የጨቋኞች የተጠያቂነትን ጉዳይ ሰምተው እንዳልሰሙ ሊያስመስሉ ይጥራሉ::  ያ ምንም ማለት አይደለም፡፡ ዋናው ነገር ተጠያቂነትን መቼ አምነውይቀበላሉ ነው፡፡ ለተቃዋሚዎች ጨቋኞች ያደረሱትን ግፍና በደል መቁጠርና በዚያ ላይ ማላዘኑ በቂ አይደለም፡፡ ተግባራዊ እንቅስቃሴ በአግባቡ በጥንቃቄ ታስበበትና ተመክሮበት ሊወጣ የግድ ነው፡፡

እንደ መግቢያ ተቃዋሚው ስለተጠያቂነትና ግልጽነት ጥርት ያለ አቋሙን ለሕዝቡ በማያዳግምና በማያወላዉል መልኩ ማስቀመጥ አለበት፡፡ለምሳሌ ስር ሰዶ ኢትዮጵያንና ሕዘቦቿን እየቦረቦረ በማጥፋት ላይ ያለውን የጨቋኞች ስሪት የሆነውን ሙስና ለማጥፋት ተቃዋሚዎች ምን ለማድረግ ነው ያቀዱት፡፡ የዓለም ባንክ በጥንቃቄ የተዳሰሰ 448 ገጽ ያለው ዘገባ ኢትዮጵያ በዓለም አሉ ከሚባሉት በሙስና የዘቀጡ ሃገሮች አንዷ እንደሆነች አስነብቧል፡፡ ከተቃዋሚ ድርጅቶች መሪዎችም አለያም ከአባሎቻቸው ይህን ዘገባ ምን ያህሉ እንዳነበቡት አለያም በሙስናና በብክነት ላይ የራሳቸውን ዳሰሳ እንዳደረጉ መናገር ባልችልም፤ ይህን ዘገባ ያነበበ ማንም ቢሆን በኢትዮጵያ ውስጥ ስላለው ስር የሰደደ የሙስና ነቀርሳ ጥርጣሬ ሊኖረው አይችልም፡፡

ለሥልጣን ለሚበቃው እውነትን ማሳወቅ 

ይህ የጻፍኩት አንዳንዶቹን ሊያበሳጫቸው ሌሎቹን ደሞ ሊያንድዳቸው ይችላል፡፡ ብዙዎችን ደግሞ የሚያበረታታቸውና ጠንካራና ደፋር እርምጃ ነው እንደሚሉ እርግጠኛ ነኝ፡፡ አንዳንድ አቃቂር አውጪዎች እኔ በምቾት ፈረሴ ላይ ተኮፍሼ ‹‹ተቃዋሚውን እንደተሳደብኩ አድርገው በመውሰድ ምላሳቸውን ሊሰብቁ ይቃጣታቸው ይችላል፡፡ ተቃዋሚውን እያዳከምኩና ዝቅ አድርጌ እየተመለከትክ ነው ሊሉኝ ይችላሉ፡፡ሌሎችም የተቃዋሚውን ሚና አጋነንክ ሊሉ ይችላሉ፡፡ ከዚህ ባለፈም ለ‹‹ተቃዋሚዎች›› ባደረጉት መስዋእትነትና እኔ ከማደርገው በበለጠ ለሰብአዊ መብት መሟገታቸውን በማሳነስ የሚገባቸውን ከበሬታ አልሰጠሃቸውም ነፍገሃቸዋል ሊሉኝም ይችላሉ፡፡ እኔ የማደርገው ጨቋኝ የሆኑት አምባገነን ገዢዎች ከሚያደርጉት ጋር ተመሳሳይ ነው ሊሉም ይዳዳቸዋል፡፡ እኔ በተመቻቸ የምሁር ወንበሬ ላይ ተቀምጬ ያለሁ የተቃዋሚዎች ተግባርና አካሄድ ሊገባህ አይችልም ብለው ሊወቅሱኝ ይችላሉ፡፡ የሆነውይሁን!

ምንም እንኳን እነዚህ አባባሎች አቅጣጫ ማስለወጫ ቢሆኑም ሁላችንም ‹‹በተቃዋሚ›› ጎራ ነን የምንል ሁሉ ልንመልሳቸው የሚያስፈልጉን ሁለት ጥያቄዎች አሉ፡፡ ጨቋኞችና አምባገነን እኩዮች በጨቋኞች ጎዳና ላይ እንደግመልሽንት የኋሊት እየተዘወሩ ነው እኛስ በዴሞክራሲ አውራ ጎዳና ላይ ወደፊት አየገሰገስን ነው? የተቃዋሚው ጎራ ከ2005ቱ ከነበረበት ሁኔታ ዛሬ በተሸለ ደራጃ ላይ ነው?

*የተቶረገመው ጽሁፍ (translated from):

http://open.salon.com/blog/almariam/2013/02/10/ethiopia_where_do_we_go_or_not_go_from_here

(ይህን ጦማር ለሌሎችም ያካፍሉ::) ካሁን በፊት የቀረቡ የጸሃፊው ጦማሮችን  ለማግኘት እዚህ ይጫኑ::

http://www.ecadforum.com/Amharic/archives/category/al-mariam-amharic

http://ethioforum.org/?cat=24

ፕሮፌሰር ዓለማየሁ ገብረማርያም

ትርጉም ከነጻነት ለሃገሬ

የአፍሪካ አምባገነኖች የዉሃ ላይ ቤተመንግስተና የዉሃ ገደብ: ለዘላለም  ለስማቸው መጠሪያ ይሆናል ብለው ሲገነቡና ሲያስገነቡ ኖረዋል:: ትተው ያለፉት በሕያውነት ጀግነውና ሲወደሱ መኖርን ነበር፡፡ ውጤቱ ግን ጉምን መጨበጥ ነፋስን መውረስ ሆኗል፡፡

የጋናው  ክዋሚ ንክሩማ በ1957 ዓም የመጀመሪያዋን የጥቁር  አፍሪካ ሃገር ከቅኝ ገዢዎች በማላቀቅ፤ወደ ነጻነት መራት፡፡ በመንግስት በሚመራ ንኩርማኒዝም በተባለ ፀንሰ ሃሳብ  ኢንዱስትሪ በማዳበር ዘመናዊ ሶሻሊስት ሃገር ለመገንባት አሰበ፡፡ በቮልታ ወንዝም ላይ አኮሶምቦ ግድብን ገነባ:: ያም በወቅቱ ‹‹ታላቁ የጋና የኤኮኖሚ ግንባታ›› ተብሎ ተወደሰ፡፡ የግልን ዝናም በማሰራጨት በሃገሩ ‹‹መሲህ››፤ ‹‹የጋናና የፓን አፍሪካኒዝም አባት›› “የአፍሪካ ብሔርተኝነት አባት›› አያስባለ አራሱን ሰየመ ፡፡ ነጻ ማሕበራትንና የተቃዋሚዎችን ጎራ አፈራረሰ፤ ዳኞችን ለወህኒ ዳረገ፤ የአንድ ሰው አንድ ፓርቲ ስርአትን በመፍጠር እራሱን ‹‹የዕድሜ ልክ ፕሬዜዳንት›› አደረገ፡፡ በ1966 የወታደራዊውን ሃይል እርግጫ ቀመሰ፡፡ እስካሁን ድረስም በሥራ ላይ ያለውን የአፍሪካን አምባገነኖች መመርያ የሆነውን የአንድ ሰው አንድ ፓርቲ ስርአት አዋቅሮላቸው አለፈ፡፡ በዚህም ንከሩማ ባዶ አየር ወርሶ፤ ጉም ዘግኖ በግዞት ዓለም ሞተ፡፡

የግብፅ ጋማል አብድል ናስርም ራሱ ያተረፈው የአረብ ሶሻሊዝምና ብሔርተኝነትን የተቀደሰ “የፓን አረብ” (መላው አረብ) ፍልስፍና በማለት እያስተጋባ አስተዋወቀ፡፡ በርካታ የደህንነት መረቦችና  የፕሮፓጋንዳ ጦር አሰማርቶ እራሱን የ‹‹ሕዝብ ሰው›› በሚል እራሰ አምልኮ ገንባ፡፡ በሶቭየቶች እርዳታም የአሰዋንን ግድብ ገደበ፡፡ በሃገሪቱ ላይ የአንድ ሰው አንድ ፖርቲ ስርአትን ለማቅቆቃም የስለላ መረቡን ዘርግቶ፤ ከሱ ፓርቲ ጋር ስምምነት የሌላቸውን በተለይም የሙስሊም ብራዘር ሁድ አባላትን አጠፋ፡፡ አሁን ባለንበት ዘመንም እንደምናየው የሙስሊም ብራዘርሁድ (የስላም ወንደማማቾች ፓርቲ)  በሥላጥኑ ወንበር ላይ ሲፈናጠጥ “ናሲሪዝም” የቆሻሻ መጣያ  ዉስጥ ወድቁአል፡፡ ናስር ለግብጽ ወታደራዊ አምባገነንትን ትቶ ሲያልፍ፤እራሱም ባዶ አየር ወርሶ፤ ጉም ዘግኖ አልፏል፡፡

ሞአመር ጋዳፊ ‹‹የሊቢያ ሶሻሊስት አረብ ጃምሂሪያ››ን በማወጅ፤የብዙሃን መንግሥት ዘመን (ጃምሂሪያ) ደረሰ አለ፡፡ የሊቢያን ሕብረተሰብ  ‹‹ሕዝባዊ ኮሚቴ›› በሚባል ስብስብ አቀናጅቶ ለጭቆናው አደራጀ፡፡ ከመሰረተው እርባና ቢስ አደረጃጀት ጋር ያልተስማሙትን ሁሉ በግፍ ጭቆና ውስጥ ከትቶ፤ የሃገሪቱን ብሔራዊ ሃብት እንዳሻው አዘዘበት በከንቱ አባከነው፡፡ ታላቁን ሰውሰራሽ ወንዝ በመቀየስ፤በዓለም ታላቁ የመስኖ ፕሮጄክት ‹‹የዓለም ስምንተኛው አስደናቂ ነገር›› በማለት ሰየመው፡፡ ከኣራት አሰርት ዓመታት አገዛዝ በኋላ ‹‹ወንድም መሪው››  ‹‹የአረንጓዴው መጽሃፍ ደራሲ›› ለፉካ አይጥ ሞት ተዳርጎ አለፈ፡፡ የመከፋፈልና የጥፋት ውርስ ትቶ ሲያልፍ፤ለራሱ ግን ባዶ አየር ወርሶ፤ ጉም ዘገነ፡፡

ኢዲ አሚን ዳዳ ከሁሉም አፍሪካውያን ግፈኛ ገዢዎች የከፋው ‹‹የኡጋንዳው ሰው በላ››  በኡኡጋንዳ ሕዝብ ላይ የሽብር ዘመን በመጫን፤ በጭካኔያዊ ስሜት ለዓለም መገናኛ ብዙሃን አምባገነናዊ ስልጣኑን በይፋ አሳየ፡፡ ጉራ በተመላበት ድንፋታም እራሱን ‹‹የተከበሩ የዘልዓለም ፕሬዜዳንት፤ ፊልድ ማርሻል፤አል ሃጂ ዶክተር  ኢዲ አሚን ዳዳ  VC, DSO, MC,  የምድር አራዊትና የባህር አሳዎች ጌታ ፤ በአጠቃላይ የአፍሪካ የብሪቲሽ (አንግሊዝ )ግዛት ድል አድራጊ፤ በተለይም የኡጋንዳ ነኝ አለ::‹‹ ግድብ አልገነባም ግን የኡጋንዳን ሕዝብ ለ8 ዓመታት ለኩነኔ በመዳረግ በመጨረሻው ተባሮ ለስደት ተዳርጓል፡፡ የሞት ውርስ ካወረሰ በኋላ ለራሱ ግን፤ ባዶ አየር ወርሶ፤ ጉም ዘገነ፡፡

ያ ‹‹ታላቁ መሪ››?

እንደማንኛቸውም የአፍሪካ ግፈኛ ገዢዎች በቅርቡ ያለፈው መለስ ዜናዊም፤ እራሱን ከሕይወት ባሻገር አድርጎ በማግዘፍ አስቀምጦ ነበር፡፡ የኢትዮጵያ መዳኛ  (መድሃኔ ዓለም) ብቻ ሳይሆን የአፍሪካም ጭምር ነኝ እያለ ያስፎከር ነበር፡፡ እራሱን ‹‹ሕልመኛ መሪ፤ የአፍሪካ መኩሪያ አፈ ጉባኤ፤ እና የአብዮታዊ ዴሞክራሲ ከፍተኛው ተግባሪ›› አድርጎ አስቀምጦም ነበር፡፡ ባለፈው  በጋ ወቅት ህልፈቱን ተከትሎ መነዛት የጀመረው ቅጥፈተ ፕሮፓጋንዳ፤ ጥንታዊነትን፤ ውዳሴን፤ አይረሳነትን፤ ተመላኪነት፤ የዘበት ተውኔት (የቀልድ ትያትር) ሆኖ አየታየ ነው፡፡ በመለስ ዜናዊ ፍቃድና ምርጫ የተሰየመው፤ የይስሙላው ጠቅላይ ሚኒስቴር ሃይለማርያም ደሳለኝ፤ ታማኞች በተሰገሰጉበት ፓርላማ ባደረገው ንግግር መለስን ከክርስቶስ በታች ብቸኛ በማድረግ ምርቃቱንና የራሱንም ታማኝነት መግለጫ መካቢያ ንግግሩን ሲያደርግ: ‹‹ዘልዓለማዊ ክብር ለታላቁ መሪያችን›› በማለት ነበር፡፡ ዋነኛው ታላቁ መሪ የሚባለው የሰሜን ኮርያው ኪም ኢልሱንግ እንኳ፤ ‹‹የሕዝብ ልጅ›› ከመባል ያለፈ ከበሬታ አልተቸረውም ነበር፡፡ ሃይለማርያም የተጣለበትን የፍጥምጥሞሽ መለኮታዊ ውክልና ተልእኮ እንደሃይማኖት ሰባኪ ለመወጣት ከፍተኛ ጉጉት እንዳለው በንግግሩ ቃለ መሃላ ሰጥቷል፡፡ ‹‹ አሁን ያለብኝ ሃላፊነት፤ ……. የማይረሳውን ታላቁን መሪያችንን ዓላማ፤ ምኞት፤ በተሳካ ሁኔታ መፈጸም ነው፡፡……….የታላቁ መሪያችን የእግር ኮቴ በመከተል፤ በአህጉር፤በዓለም አቀፍ ደረጃ ያን ተደማጭነት ያለውን ድምጽ ቀጣይ ማድረግ ነው፡፡ ታላቁ መሪያችን ተደናቂ የሃሳብ አፍላቂያችን ሞተር ብቻ ሳይሆን  እራሱን በመሰዋት አርአያነትን ያስተማረም መሪ ነበር…….››

ታዲያ ሃይለማርያም ደሳለኝ ይሀን ሲናገር የተናገረው ስለመለስ ነበር ወይስ ስለ ገሊላው ሰው?

‹‹የሕልመኛው ታላቅ መሪ›› ሕልምና ውርስ

ከሱ በፊት እንደነበሩት የአፍሪካ አምባገነን ጨቋኝ ገዢዎች መለስም ቅዠት ነበረው፡፡ ከንቱ ስሜት፤ምስጠትም ነበረው፡፡ ታላቅ ሕልም ግን አልነበረውም:: የነበረው፤እራስን የማግዘፍ ራዕይ ነበር፡፡ ከሱ ቀደም ብሎ እንደነበረው ሞቡቱ ሴ ሴ ሴኮ በአፍሪካ ትልቁን ግድብ የመገንባት ሕልም ነበረው፡፡ ታላቁ የተሃድሶ ግድብ የሚባለው፤በአባይ ላይ በቀዳሚ ባጀት ሂሳብ (ላልተጠበቁ አጋጣሚዎች በጀት ሳይቀመጥለት) በ 5 ቢሊዮን የአሜሪካ ዶላር የመገንባት (ላም አለኝ  በሰማይ) ሕልም ነበረው፡፡ ባለሙያዎች እንዳስቀመጡት፤ይህን መሰሉ ግድብ ከተገነባ፤ ‹‹በሰሜናዊ ምአራብ ኢትዮጵያ ላይ ያለውን  1680 ካሬ ኪሎሜትር ደን፤ በሱዳን ድንበር የሚገኘውን ቦታ ከአባይ ሁለት ጊዜ በሚበልጥ መጠን ሰው ሰራሽ ሀይቅ ይፈጥራል፡፡ ከዚህ ባሸገርም ‹‹ግድቡ፤ወደ ግብጽ የሚፈሰውን የውሃ መጠን በግድቡ ሙሌት ጊዜ በ25 በመቶ በመቀነስ የአስዋን ግድብን የውሃ ማከማቸት አቅም ያዳክመዋል፡፡ ሱዳኑ መሪ ኦማር አል በሺር ለግብጽ የዓየር ማረፊያ ጣቢያ በሃገራቸው ደቡብ ግዛት ለመገንባት  ተስማምተዋል፡፡የግድቡ ሁኔታ በዲፕሎማቲክ ንግግሩ ደረጃ የማይፈታ ሆኖ ከተገኘ ግድቡን ባየር ጦር ሃይል ላማጥቃት የሚያስችል ጣቢያ ይሆናል::››  የመለስ ችሮታ ከጎረቤት አገር ሁከትና ጦርነት?

መለስ የዕድገት ትራንስፎረሜሽን እቅድ አልነበረውም:: ይልቅስ ከንቱና ስሜታዊ የሆነ የማይጨበጥ የኤኮኖሚ እድገትና ትራንስፎርሜሽን ቅዠት ነበረው፡፡ ቀደም ሲል፤ ‹‹የመለስ ዜናዊ የጥንቆላ ኤኮኖሚ›› በሚል ጦማሬ ላይ እንዳስገነዘብኩት፡ መለስ በኢትዮጵያ ስላለው የኤኮኖሚ እድገት ሆን ብሎ በተጋነነ መልኩ በተፈጠረና፤ በታገመ እምነት ያወራ ነበር፡፡ በሃገሪቱ ያለውን የኑሮ ውድነት ለማጥፋትና በመካከለኛ ኤኮኖሚ ውስጥ ያሉትን ሃገራት በመቅደም ሕዝቡም ኑሮውን በማሻሻል ደረጃ ሃገሪቱ ከችግር ለመላቀቅ ክፍተኛ ጉዞ ላይ ነች በማለት ያውጅ ነበር፡፡ (የመለስ ሙት ዓመት ገና ሳይከበር የመለስ ስሪት የሆነው አዲሱ ሰም ብቻ ጠቅላይ ሚኒስትር ሃይለማርያም እድገቱን ወደ ታች አዘቅዝቆ መግለጫ መስጠት ጀምሯል:: አይገርምም!) የአሜሪካን መንግስት አማካይ የዋጋ ግሽበትን አስመልክቶ 36 በመቶ ሆነ ሲል፤ መለስ በ2009/10 በጥንቆላው የኤኮኖሚ ስሌቱ 3.9 በመቶ ብቻ ነው ብሏል፡፡ የዕድገትና ትራንስፎረሜሽን እቅዱ (እኔ ዜናዊኖሚክስ የምለው) በ ጁን 2011 አስተያቴ እንደገለጽኩት ‹‹የመለስ ዜናዊ ቅጥፈኮኖሚክስ›› የይሁንልኝ ምኞት ዝባዝንኬ ነው፡፡  ‹‹በረጂም ወቅት ማይጨበጥ ተስፋ ላይ የተገነባ ኢትዮጵያን የዴሞክራሲ፤ የመልካም አስተዳደር፤ የህግ የበላይነት የተከበረባት ሃገር የማድረግ የማስመሰያና የማወናበጅያ ሃሳብ ነው፡፡ የመለስ የኤኮኖሚ ተረት: ‹‹ዘመናዊና ውጤታማ ኤኮኖሚ በመገንባት የእርሻውን የኤኮኖሚ ዘርፍ፤በአዲስ ቴክኖሎጂ በማገዝ ልማቱን አፋጥኖ የሕዝቡን የኑሮ ደራጃ ከፍተኛ ቦታ ላይ ለማድረስ የሚል የማይጨበጥ ሕልም››  ‹‹የእርሻውን ክፍለ ኤኮኖሚ መሰረት ያደረገ›› የኢንዱስትሪውን ክፍል ለማጎልበት አመቺ ሁኔታ በመፍጠር፤በኢኮኖሚው ላይ ወሳኝ ሚና እንዲኖረው ማድረግ: የአቅም ግንባታን በማሳደግ፤ ወጣቱን፤ ሴቶችን፤ በማሳተፍና ተጠቃሚ በማድረግ መልካም አስተዳደርን መገንባት ነው፡፡ የትራንስፎርሜሽን እቅዱ ‹‹ማስመሰያ ኤኮኖሚክስ›› (sham-o-nomics) ብቻ ነው፡፡  የመለስ ችሮታው የዋጋ ግሽበት፤የኤኮኖሚ ብልሹ አስተዳደር፤የውጭ እዳን መከመርና አካባባዊ ጥፋት?

መለስ ብሔራዊ ራዕይ ጨርሶ አልነበረውም፡፡ ሕልሙና ቅዠቱ የጎሳ መከፋፈልና ማበጣበጥ ነበር፡፡‹‹የብሔር ፌዴራሊዝም›› በሚል የመርዝ መጠቅለያ የተዋጠው ሃሳቡ የሞተውን የአፓርታይድ ስርአት አለሳልሶ በኢትዮጵያ ትንሳኤውን ለማምጣት የታቀደ ቅዠቱ ነበር፡፡ ላለፉት ዓመታት የመለስ ጭንቀትና ጥበት፤ እንቅልፍ አልባው ጥረቱ ወጥ የሆነውን የኢትዮጵያን የአንድነት አቋም አፈራርሶ፤በብሔር፤ዘር፤ ጎሳ የመከፋፈያ ቅርጽ መሰረት ለማደራጀት ነበር፡፡ በሕገ መንግስቱ አንቀጽ 46 (2) ላይ ‹‹ክልሎች የሚገነቡት እንደአቀማመጣቸው ሁኔታ በቋንቋቸው፤ በማንነታቸው፤ በተመሳሳይነታቸው፤ እና በሕዝቡ ፈቃደኛነት ላይ በመመስረት›› ይላል፡፡ ማለትም ‹‹ክልሎች›› (በውስጡ የሚኖሩት ሕዝቦች) ልክ በደቡብ አፍሪካ በአፓርታይድ ዘመን እንደነበረው ስርአት በባንቱስታን ላይ ያደርግ እንነበረው፤ ከከብት ባልተለየ ሁኔታ በአይነታቸው ለይቶ በጋጣ ውስጥ እንደማጎር ያለ ስርአት መፍጠር ነው፡፡ እነዚህ የጎሳዎች መኖርያዎች በአፓርታይድ አጠራር ባንቱስታን ወይም በኢትዮጵያ ደግሞ ክልል  (ክልእስታን) ይባላሉ፡፡ በአጠቃላይ የመለስ ምኞት አንድ የነበረውን ሕዝብ በዘር፤ በብሔር፤ በጎሳ፤ በቋንቋ በማለይየት በባብሎንያውያን በቋንቋ ባለመግባባት እንደፈራረሱት አይነት ለመበታተንና ሰላምና አንድነት በማጥፋት እርስ በእርስ በማቆራቆስ ኢትዮጵያ የምትባለውን መሰረቷ የጸናውን ሃገር እንዳልነበረች ለማድረግና ታሪኳን ሕዝቧን የመከራ ገፊት ቀማሾች አድርጎ ማጠፋፋት ነበር፡፡ የመለስ ችሮታ በፖለቲካ፤በተጻራሪ ቡድን፤በጭካኔና  በወገንተኝነት በመበታተን የሁከት አምባ መፍጠር?

በመለስ ሥር ኢትዮጵያ የዓለም አቀፍ ምጽዋትና ችሮታ ጠባቂ የለማኝ ለማኝ ሃገር ሆነች፡፡ በሁለቱ አሰርት ዓመታት ኢትዮጵያዊያኖች ቁጥር አንድ የዓለም አቀፍ የኤኮኖሚ እርደታ፤ የልማት እርዳታ፤ የወታደራዊ እርዳታ፤ ኤድስ መከላከያ እርዳታ፤በዓለም ቀዳሚ ተመጽዋች ሆነች፡፡ ‹‹ የኢትዮጵያ ቦንድአይድ›› በሚለው ጦማሬ ላይ እንዳስቀመጥኩት: መለስ በተሳካለት መልኩ የዓለም አቀፉን ችሮታና ምጽዋት፤ብድር በተለይም የአሜሪካንን መንግስት እርዳታ፤የራሱን የጭቆናና  የግፍ አገዛዝ መረብ ለማጠናከሪያነት በተሳካ ስልት አውሎታል፡፡ የዓለም አቀፍ እርዳታ ሱሰኝነት እና የልመና ባህል የመለስ ችሮታ?

በመለስ ዜናዊ አገዛዝ ዘመን ሙስና ኢትዮጵያን በሞት አፋፍ ላይ ጥሏታል፡፡ በቅርቡ የዓለም ባንክ 448 ገጽ ያለው የኢትዮጵያን የሙስና ሁኔታ  መመርመር (“የኢትዮጵያን የሙሴና ህመም  ምርመራ”) በሚል ርእስ ዘገባ አውጥቷል፡፡ የዓለም ባንክ አንደሚለው: ሙስና የኢትዮጵያ የቴሌኮሙኒኬሽን አገልገሎት ቦርቡሮ በልቶታል:: “በቅርቡ በሰፊው ከተደረገው የቴሌኮሙኒኬሽን ማጠናከሪያ ወጪ ፍሰት አኳያ ሲታይም በአፍሪካ በጣም ዝቀተኛ የቴሌፎን አገልግሎት ፍሰት ያለባት ሀገር ነች፡፡ አንድ ወቅት ላይ ዘመነኛውን የፋይበር ኦብቲክ ገመዶች በማስገባቱ ረገድ ቀደምት ለመሆን በቅታ የነበረች ቢሆንም በአነስተኛና ደካማ ባንድ ዊድዝ፤ አስተማማኝነት ማጣት ችግር ውስጥ ኢትዮጵያ ተዘፍቃለች፡፡ ተጠያቂነት የሌለበት ሁኔታ በመደርጀቱና መንግስትም ጥቅሙን እንጂ ግልጋሎቱ ላይ እጅግም አይኑን ስለጋረደ፤ በሃገርም ውስጥ ሆነ በዓለም አቀፍ ደረጃ በሙስና የተዘፈቀ ድርጅት ሆኗል፡፡”

በግንባታውም (ኮንስትረክሽን) ዘርፍ፤ ያለው ሙስና ‹‹ኢትዮጵያ በሙስና ችግር፤ ደረጃው ዝቅ ባለ ግንባታ፤የተጋነነ የግንባታ ዋጋ ተመን፤ ተግባራዊ ማድረጊያው ዘመን የተጓተተ›› ነው ብሏል ያለም ባንክ፡፡

በፍርድ ስርአቱም ዘርፍ ሙስና “(ሀ) በፍርዱ ሂደትና በተጓዳኝ ዘርፎቹ የፖለቲካው ጣልቃ ገብነት (ለ) ውሳኔዎችን ለማስገልበጥ የጉቦ መቀባበል አጠያየቁ መናር›› ከሁለቱ በአንደኛው ሳቢያ ይመራል፡፡ በማንኛውም ዘረፍ ቢሆን ስለ እድገት፤ ስለልማት፤ ስለ ጤና ስለትምህርት ለፖለቲካ መጠቀሚያ ሲባል ይታወጃል ይለፈፋል እንጂ ማናኛቸውም ተግባር ለሃገርና ለሕዝብ ሊያገኝ ከሚችለው ጠቀሜታ ይልቅ ለስልጣን፤ ለግል መጠቀሚያነት፤ አገልጋዮች ለመግዣ እንዲሆን ተብሎ የሚተገበር ብቻ ነው፡፡  መቋጫ የሌለው የመለስ የሙስና በሽታ ችሮታና ልግስና ?

የመለስ ‹‹አብዮታዊ ዴሞክራሲ›› ከመፈክርነትና ከቃላት ማጭበርበሪያነት ያለፈ አይደለም፡፡ ምንግዜም የአብዮተኛነት ዛሩ ሲነሳበት የሚያውጠነጥነውና የሚደሰኩረው ብቻ ነው፡፡ በቦርዶ ፈረንሳይ ነዋሪ የሆነው ምሁር ጃን-ኒኮላስ ባህ ሲጥፍ: ‹‹አብዮታዊ ዴሞክራሲ አብዮታዊም ያልሆነ አለያም ዴሞክራሲያዊም ለመሆን የማይችል የሌኒኒስት፤ የማርክሲስት፤ ማኦኢስት፤ እና የሊብራሊዝም ቅንጭብጫቢ በመለስ ዙርያ በሚገኙ የፓርቲ ፖለቲካ ዘይቤኞች እና በጥቂት ኤጀንሲዎች የተፈጠረ ‹‹ዝባዝንኬና ትርኪምርኪ›› ብሎታል፡፡ አብዮታዊ ዴሞክራሲ እንደ የፖለቲካ ዘይቤ አገልጋይነቱ በኢህአዴግ በሚመራው የአገዛዝ ስርአት ውስጥ የሚከናወነውን ሕገ ወጥነት፤ ስርአት አልበኝነት፤የኤኮኖሚ ሃይlን ማጠናከሪያነትን ሕጋዊ ለማድረጊያነት መገልገያ ብቻ ነው፡፡ የተለያዩ ፓርቲዎች ልሳኖችና በራሪ ወረቀቶች አብዮታዊ ዴሞክራሲን የሊበራሊዝም  አሻሚ ሕግ በመሆኑ የውስጥንም የውጭንም ተቃዋሚዎች ከጨዋታው ውጪ ለማድረጊያ በመሳሪያነት የሚያገለግል ነው፡፡” በአንድ ወቅት  አንድ አስተያየት ሰጪ አብዮታዊ ዴሞክራሲን ከኮሚኒዝምና ፋሺዝም ጋር የተቆራኝ ብሎታል::

አብዮታዊ ዴሞክራሲ በ2010 በተካሄደው ምርጫ ወቅት 99.6 በመቶ ድል ለመለስ ለማስረከብ ያገለገለ ነው፡፡ ለተጭበረበረና፤ ለተሰረቀ ሕገወጥ ምርጫና መጥፎ አስተዳደር የመለስ  ልግስና?

መለሲዝሞ (መለሳዊነት) ፡ የመለስ ታላቁ ውርስ

የመለስ ዋናው ውርስ ቅርስ መለሳዊነት ብቻ ነው፡፡ ጥሬው የጉልበት ትምክህተኝነት በሚለው በዲሴምበር 2009 ባቀረብኩት ጽሁፌ ላይ እንዳስቀመጥኩት ነው፡፡ መለስ መለሳዊነትን በሚገባ ተክኖታል አስልቶ ተግብሮታል፡፡ የሱም የፖለቲካ ቅያሱና አካሄዱ፤ ‹‹የኔ መንገድ፤ የአውራ ጎዳና፤ መንገድ አልባ……አለያም ወህኒ!” ነው::

መለስ የሚያረጋግጠው ጀብደኝነት ትክክለኛ ያደርጋል የሚለውን አካሄዱን ነው፡፡ ልክ የገሊላው ሰው ደቀ መዝሙሮች እንደሚሉት ሁሉ የመለስም ተከታይ አገልጋዮች አምላኪዎቹ፤ በመለስ የእግር ኮቴ  ላይ እንደሚረማመዱና ያን ብቻ እንደሚከተሉ ይደሰኩራሉ፡፡  የመለስን መለኮታዊ ሃይል ጉልበታቸውን ለማጠናከር ያልማሉ ይሰግዳሉ፡፡ ከነገሥታት መለኮታዊ ሃይል ልግስና ወደ አነስተኛ አምላክነት መለኮታዊ አመራር! ሆኗል የኢትዮጵያ ዕድል (አያሳዝንም!)::

የመለስ አምላኪዎች ማምለኪያ ጣኦት ሙት ማወደሻነት፤ ፈጣሪነት ሊያሳድጉትና ሊያሳልሙን ይዳዳቸዋል፡፡ የሆነው ቢሆን ያሻቸውን ያህል ቢደነባበሩና ቢፍጨረጨሩ መለስን መመለስ አይቻልም፡፡ እንኳን መለስ ታላቁ ኔልሰን ማንዴላም ለእርገትና ሞቶ ለመነሳት ምኞትም ሃሳብም የላቸው፡፡ ማንዴላ ስለራሳቸው ሲናገሩ ‹‹እኔ እናንተ ደጋግሞ ሃጢአተኛዉን  መልአክ ማደረግ ካልፈለጋችሁ በስተቀር እኔ መልአክ አይደለሁም››  ነው ያሉት፡፡ ጻድቃንም ሆኑ  ዲያቢሎሶች ‹‹ዘልአለማዊ ሕይወት›› አይገባቸውም፡፡  መለስም በስተመጨረሻው እንደማንኛውም የአፍሪካ ከንቱ  አምባገነን መቀመጫው የቆሻሻ መጣያ ነው የሚሆነው፡፡   የመለስ ታላቁ ልግስናው ሊሆን ይችል የነበረው፤ ልግስናዬ ብሎ የሚመኘው ነበር፡፡ በ2007 መለስ ሲናገር ‹‹ተስፋዬና ፍላጎቴ፤ የኔ ችሮታ የተስተካከለና የተረጋጋ የልማት አድገት ኢትዮጵያን ከድህነት የሚያላቅቅና ኢትዮጵያውያንን ከተዘፈቁበት የችጋር አረንቋ ማውጣት ብቻ ሳይሆን፤ በሃገሪቱ ላይ አፋጣኝ መልካም አስተዳደርና ዴሞክራሲን በአውን ማስፈን ነው›› ብሎ ነበር፡፡ በመለስ አምላኪዎች አፋጣኝ የዴሞክራሲ ግንባታ ካልተጣለ በስተቀር መለስ ለወደፊቱ በታሪክ የሚታወሰው እንደ መላ ቢስ የአፍሪካ ግፈኛ የለውጥና የእድገት ተቃዋሚ ሰው ብቻ ነው፡፡ ከመለስስ በኋላ መለሳዊያኖች መቆሚያቸው መሰረት ያለው ይሆናል? መለሳውያንስ መለስን ሊተኩት ይችላሉ?

ዛሬ በኢትዮጵያ ያለው የፕሬስ ነጻነት መመልከቻ ተምሳሌት የሆነውና  በመለስ ለወህኒ የተዳረገው ወዳጄ እስክንድር ነጋ የኢህአዴግን ክስረት ሲተነብይ አንደዚህ ብሎ ነበር:: ‹‹ ከሚታየው በስተጀርባ ያለውን ፋቅ ፋቅ አድርገን መመልከት ብንችል ኢህአዴግ እንደሚተረክለትና የማይለወጥ ሃሳብ ያለውና ትልቁ “ዳይናሶርም” (ከድንጋይ ጊዜ በፊት የኖረ አራዊት) አይደለም:: ተዋቅረዋል ከሚባሉት አራቱ አንጃዎች ጋርም ቢሆን የሕወሃት የበላይ ገዢነት ግራ መጋባትና መደነባበር ቅሬታ እንዳቋጠረ ነው፡፡ የአማራ ብሔራዊ ዴሞክራሲያዊ ንቅናቄ አስቸጋሪና ስር የሰደደ ጥርጣሬ፤ የኦሮሞ ሕዝቦች ዴሞክራሲያዊ ንቅናቄ አፍራሽ ባህሪ፤  ያዘለ ስብስብ ነው::››

መለስ ራዕይን ከተልእኮ ጋር ግራ ያጋባ ተልእኮ ነበረው፡፡ ያን ተልእኮውንም ጨርሷል፡፡ ታሪክም ልግስናውን ከሰብአዊ መብት ገፈፋ ጋር፤ የፕሬስ ነጻነትን ከማፈን ጋር፤ የዘር መከፋፈልን፤ የማይድን የሙስና በሽታን፤ ከማሰራጭት ጋር አዛምዶ፤ በደሙ ውስጥ በተሰራጨው የተጠያቂነት ሽሽት፤ግልጽነትን በመፍራቱ ያስታውሳዋል፡፡ ሼክስፒር እንዳለው ‹‹ሰዎች የሚፈጽሙት ጥፋት ተንኮላቸው  ከመቃብር  በላይ ይኖራል: መልካሙስራቸው ከአጥንታቸው ጋር ይቀበራል::››  ጸሃፍት እንደሚያስተምሩትም ‹‹የራሱን ቤት ሰላም የነሳ፤ በምልሰቱ ነፋስን ከመጨበጥ አያልፍም፡ ሞኝ ለልበ ብልሁ አገልጋይ ይሆናል::›› መለስና አምላኪዎቹ የኢትዮጵያን ቤቶች ሁላ በጥብጠዋልና ጉም ይጨብጣሉ አውሎ ነፋስን ይዎርሳሉ!

*የተቶረገመው ጽሁፍ (translated from):

http://open.salon.com/blog/almariam/2013/02/03/ethiopia_they_shall_inherit_the_wind

(ይህን ጦማር ለሌሎችም ያካፍሉ::) ካሁን በፊት የቀረቡ የጸሃፊው ጦማሮችን  ለማግኘት እዚህ ይጫኑ::

http://www.ecadforum.com/Amharic/archives/category/al-mariam-amharic

http://ethioforum.org/?cat=24